Dla środowiska

Grupa Azoty PUŁAWY jako jedna z pierwszych firm w Polsce podjęła gruntowne i przemyślane działania na rzecz ochrony środowiska. W 1985 roku firma oficjalnie przyjęła i rozpoczęła realizację kompleksowego programu ochrony środowiska na lata 1985–2000 i następne. Dzięki temu obecnie PUŁAWY spełniają wszelkie wymogi prawne w zakresie pozwoleń, poziomu emisji i oddziaływania na środowisko.

Spełnianie wymogów to jednak nie wszystko. Spółka robi znacznie więcej, z troską angażując się w dobrowolne działania proekologiczne.

Od 1995 roku Grupa Azoty PUŁAWY bierze udział w Międzynarodowym Programie Przemysłu Chemicznego „Odpowiedzialność i Troska” (Responsible Care). Spółka wydaje „Raporty Środowiskowe”, koordynuje akcje ekologiczno-edukacyjne, a także bierze udział w targach i sympozjach poświęconych tematyce ochrony środowiska.

Grupa Azoty PUŁAWY to nie tylko działania biznesowe – kolejne inwestycje poprawiające efektywność Spółki. To także aktywność na arenie międzynarodowej w dyskusjach na temat polityki klimatycznej. To dbałość o stałe obniżanie emisji oraz efektywną i odpowiedzialną politykę w zakresie odpadów. To również pamięć o najmłodszym pokoleniu, do którego proekologiczny przekaz jest kierowany m.in. w formie gier komputerowych i komiksów.

Działania Grupy Azoty PUŁAWY dla środowiska przynoszą wymierne efekty, które są widoczne nie tylko w raportowanych wskaźnikach, lecz także w otaczającej instalacje przyrodzie.

Bogactwo natury wokół Grupy Azoty PUŁAWYRozwiń

Pustynia Kaltenbacha – takie miano zyskały kiedyś tereny położone na wschód od Zakładów Azotowych PUŁAWY S.A. Dziś obszar ten, stał się ostoją licznych gatunków zwierząt. To zasługa radykalnie zmniejszonej emisji z instalacji oraz rekultywacji terenu prowadzonych od lat przez Spółkę.

Zalesianie zniszczonych terenów

W 2000 roku do pracy nad zalesieniem tzw. „Pustyni Kaltenbacha” przystąpił Zespół Zagospodarowania Terenów Zakładów Azotowych PUŁAWY S.A. Od tego czasu drzewa i krzewy pojawiły się na obszarze ponad 65 ha. Pracownicy posadzili kilkaset tysięcy sadzonek. Na nieurodzajnej, piaszczystej glebie pojawiły się przede wszystkim gatunki iglaste.

Zaczęto od sadzenia sosny, która była gatunkiem dominującym na tym obszarze jeszcze przed powstaniem fabryki. Dwa lata później zdecydowano się na kolejny gatunek - robinię akacjową. Przemawiał za tym przede wszystkim fakt, że roślina ta (ze względu na zapotrzebowanie na azot) jest swoistym „sanitariuszem” powietrza. Na jej dobrze rozwiniętym systemie korzeniowym występują bakterie azotolubne. Atutem są także małe wymagania wodne robinii oraz fakt, że doskonale chroni glebę przed erozją wietrzną, wodną i chemiczną.

Ale nie tylko robinię akacjową i sosnę zwyczajną można zobaczyć dziś na terenach po wschodniej stronie od fabryki. W ciągu ostatnich lat zasadzono czeremchę amerykańską i brzozę brodawkowatą, a także - w mniejszych ilościach - rokitnika zwyczajnego, oliwnika wąskolistnego, berberys zielony czy jarzębia pospolitego. Rocznie zadrzewianych i zakrzewianych jest ok. 5 ha tego obszaru.

Zwierzęta to lubią

Zalesiany sukcesywnie obszar stał się szybko ostoją dzikiej zwierzyny. W sosnowych młodnikach zadomowiły się sarny. Podczas wypraw na „Pustynię Kaltenbacha” można łatwo spotkać te sympatyczne jeleniowate, tym bardziej, że populacja ta jest aktywna zarówno nocą jak i w dzień. W młodnikach przychodzą na świat małe sarenki i nie raz można zaobserwować matkę-kozę ze swoim potomstwem. Z kolei w graniczącym z tym terenem lesie żyją jelenie i łosie, które czasami pojawiają się na terenach otwartych.

Z dużych ssaków spotkać można także dziki. W 2010 r. roku locha urodziła w młodniku sześcioraczki. Ważnym elementem krajobrazu stały się dwa gatunki – zając i kuropatwa. Na terenie dawnej „pustyni”, ale także w granicach samej firmy, ich populacja jest znacząca. Jest to o tyle ważne, że na terenie Lubelszczyzny liczebność tych gatunków znacznie spadła. Urząd Marszałkowski w Lublinie uruchomił nawet program odbudowy populacji zwierzyny drobnej, w ramach którego na terenie regionu wysiedlane będą zające i kuropatwy. Takiej potrzeby na pewno nie będzie w okolicach Zakładów Azotowych PUŁAWY S.A., gdzie oba gatunki mają się bardzo dobrze, co może być spowodowane brakiem na tym terenie ich największego wroga – lisa.

Cieszyć może także występowanie typowych dla rolniczych terenów gatunków małych ptaków. Bardzo licznie występują tu skowronki i trznadle. Na granicy lasu spotkać można lerkę. Swoje lęgi wyprowadza także świergotek polny – ptak w naszym kraju niegdyś bardzo popularny, który w ostatnim czasie zanotował nawet 60% spadek liczebności! Nie trudno także natknąć się na bażanty. Z wysokich traw, które pokrywają niezalesione tereny często dobiega charakterystyczne nawoływanie przepiórek. Kilkakrotnie na tym terenie pojawiały się pięknie wyglądające dudki, a nawet mało wprawny obserwator przyrody zauważy bardzo liczną populację gąsiorka – ładnie ubarwionego ptaka z rodziny dzierzb, który przesiaduje na eksponowanych miejscach skąd poluje na jaszczurki i owady. Liczna jest również populacja szpaków i pokląskwy. Każdego roku lęgi wyprowadzają tu jaskółki dymówki, a ich kuzynki – oknówki (gniazdujące na terenie fabryki) oraz zwinne jerzyki przylatują tu polować na komary i muszki.

Obok wspomnianych już jaszczurek, przedstawicielami gadów są zaskrońce. Te ostatnie, żywiące się m.in. gryzoniami mają tu pod dostatkiem pożywienia. Na terenie „Pustyni Kaltenbacha” występują bowiem bardzo licznie nornice i myszy polne. Obfitość małych ssaków i gadów jest czynnikiem przyciągającym ptaki drapieżne. Najczęściej z bogatej „stołówki” korzystają pustułki, które na terenie Zakładów Azotowych PUŁAWY znalazły doskonałe miejsce do gniazdowania. Nad „Pustynią” krążą także myszołowy, a nawet bieliki, których kilka obserwuje się w okresie zimy. Z kolei nisko nad łąkami polują pięknie ubarwione błotniaki stawowe.

Osadnik i okolice

Tereny położone na wschód od firmy to tylko przykład olbrzymiej pracy jaką wkładają Zakłady Azotowe PUŁAWY S.A. w dbałość o środowisko naturalne. Wokół firmy wiele jest miejsc, gdzie przyroda pokazuje, że w sąsiedztwie chemicznych instalacji PUŁAW żyje się dobrze. Przykładem są kanały odprowadzające wodę z Zakładów. Dzięki temu, że jest ona ciepła, zwłaszcza zimą, staje się „domem” dla wielu gatunków ptaków. Spotkać wówczas można m.in. czaple siwe i białe, kormorany, bieliki, perkozki, bielaczki, gągoły czy nurogęsi. Przez cały rok schronienie znajdują tu zimorodki i łabędzie, a pojawiają się tu tak rzadkie ptaki jak ohar, wodnik, rożaniec, hełmiatka, rybołów, siweczka obrożna, biegus zmienny czy rybitwa białoczelna. Z kanałów chętnie korzystają również ssaki. Liczna jest tu populacja bobrów i piżmaków.

Z kolei w lasach i na terenach otwartych otaczających Puławy, w promieniu 4 kilometrów od fabryki, żyją żurawie, bociany czarne, orliki krzykliwe, puchacze, gęgawy i bieliki. W granicach produkcyjnych Spółki stwierdzono gniazdowanie 34 gatunków ptaków. Wśród nich wspomnieć można pustułkę, jaskółkę oknówkę, jerzyka, kuropatwę, gołębia miejskiego, kopciuszka, kosa, lelka, gawrona, kawkę, makolągwę, pliszkę siwą, sikorkę bogatkę, skowronka polnego, słowika szarego, szpaka, mazurka, wróbla, ziębę, pleszkę i gąsiorka. Na uwagę zasługuje obecność na tym terenie derkacza.

Odpowiedzialność i troska w Grupy Azoty PUŁAWYRozwiń

Grupa Azoty Puławy jest uczestnikiem Międzynarodowego Programu Przemysłu Chemicznego „Odpowiedzialność i Troska” (Responsible Care). Deklaracja przystąpienia została podpisana w grudniu 1995 roku. Program ten odgrywa ważną rolę w uświadamianiu roli i wkładu chemii w rozwiązywanie problemów ekologicznych, promocji bezpieczeństwa i zdrowia człowieka, w przełamywaniu stereotypów społecznych na temat przemysłu chemicznego.

Uczestnictwo w Programie jest dobrowolne, co nie znaczy, że nieobwarowane istotnymi wymogami. W lutym 2010 roku, w ówczesnych Zakładach Azotowych „Puławy” S.A., miał miejsce audyt realizacji Programu. Potwierdził on spełnienie wymagań Ramowego Systemu Zarządzania „Responsible Care”. 6 października 2010 roku, podczas ceremonii otwarcia VII Forum Ekologicznego Branży Chemicznej w Toruniu Spółka odebrała Certyfikat wdrożenia Ramowego Systemu Zarządzania „Responsible Care”.

Grupa Azoty Puławy jest jedną z 19 firm – sygnatariuszy Programu w Polsce. „Odpowiedzialność i Troska” obejmuje działania w zakresie ochrony środowiska, zdrowia
i bezpieczeństwa technicznego. W obecnym kształcie Program zakłada również aktywność w zakresie:

sposobów postępowania z produktem (analiza cyklu życia, zarządzania produktem),
bezpieczeństwa w transporcie,
bezpiecznej kooperacji i logistyki.

Przynależność do Programu jest wyrazem dobrowolnego zaangażowania w działania na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Realizacja Programu to także jawność funkcjonowania i pełna otwartość informacyjna, dotycząca szeroko rozumianej ochrony środowiska i bezpieczeństwa. Jego elementem jest m.in. publikowanie corocznych Raportów Środowiskowych, w których prezentowane są dane dotyczące emisji, efekty prowadzonych inwestycji, działania na rzecz bezpieczeństwa, edukacji i społeczności lokalnej.

Znakiem rozpoznawczym Programu są dłonie okalające graficzny znak molekuły chemicznej, symbolizujące troskę, z jaką branża chemiczna przygląda się własnej działalności wytwórczej i odpowiedzialność we wszystkich obszarach swojego oddziaływania, nie tylko na środowisko, ale (co ważniejsze) na zdrowie ludzi.

Grupa Azoty Puławy od kilku lat uczestniczy też organizacyjnie, merytorycznie i finansowo w ogólnopolskich akcjach ekologiczno-edukacyjnych prowadzonych przez Sekretariat Programu „Odpowiedzialność i Troska”.

Najbardziej znaną i rozpoznawalna akcją jest „Drzewko za Butelkę”, która ruszyła w 2003 roku, a do Puław zawitała dwa lata później. Akcja polega na zbieraniu przez dzieci i młodzież niepotrzebnych i zaśmiecających otoczenie plastikowych butelek PET. W zamian za opakowania, które trafiają do recyklingu, uczestnicy otrzymują sadzonki drzew i krzewów, a najlepsi zbieracze nagrody, dyplomy oraz upominki. Dzięki Akcji „Drzewko za Butelkę" ® dzieci dowiadują się, że zebranych przez nie butelek po poddaniu ich recyklingowi, powstają surowce do produkcji m.in. wyrobów z polaru, czapeczek z daszkiem, czy wypełnień do śpiworów. Przedsięwzięcie łączy w sobie walory edukacji ekologicznej, aktywności społecznej, dbałości o środowisko naturalne oraz o własne miasto i gminę.

Spółka początkowo zainteresowała tą Akcją wyłącznie puławskie szkoły podstawowe. Szybko jednak stała się ona głośna w regionie i w kolejnych edycjach wzięły w niej udział również szkoły z okolicznych miejscowości. W zbieranie butelek oprócz samych uczniów zaangażowały się całe rodziny i społeczności lokalne. Na przestrzeni 15 lat (ostatnia akcja miała miejsce w 2019 roku) zebrano 9 164 274 szt. butelek, czyli ok. 340 ton plastiku. Posadzono 4991 drzewek. Wraz z Grupą Azoty Puławy organizacją Akcji zajmowały się także Urząd Miasta Puławy, Starostwo Powiatowe oraz Zakład Usług Komunalnych w Puławach.

Spółka realizowała również akcję społeczno-ekologiczną koordynowaną przez Sekretariat Programu „Odpowiedzialność i troska” pod nazwą Ekologiczna Akademią Umiejętności.

Ekologiczna Akademia Umiejętności miała na celu przybliżyć nauczycielom z lokalnych szkół. Obowiązujących regulacji i stosowanych przez przemysł rozwiązań w zakresie wybranych problemów ekologicznych. Zgodnie z ideą Programu „Odpowiedzialność i Troska” chodziło o zmianę postrzegania współczesnej chemii poprzez jak najszersze informowanie o działaniach przemysłu chemicznego na rzecz środowiska naturalnego, bezpieczeństwa i zdrowia człowieka.

Projekt Ekologicznej Akademii Umiejętności, którego podjęły się jedynie dwie firmy w Polsce, spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem i ocenami środowiska nauczycielskiego Puław. Nauczyciele ze szkół różnego stopnia (szkoły podstawowe, gimnazja, licea ogólnokształcące, Puławska Szkoła Wyższa), podczas czterdziestu godzin zajęć, mogli wysłuchać prezentacji specjalistów ze Spółki oraz zaproszonych gości, na temat aktualnych wyzwań, regulacji i rozwiązań, jakie obowiązują w firmach chemicznych w zakresie szeroko rozumianej ochrony środowiska. Duży nacisk kładziony był na gospodarkę odpadami, gospodarkę wodno – ściekową oraz zagadnienia dotyczące emisji substancji do powietrza.

W trzech edycjach EAU wzięło udział ok. 60 nauczycieli z Puław, Gołębia i Końskowoli. Zdobyte informacje i materiały dydaktyczne, nauczyciele wykorzystują na lekcjach. Wiedza burzy negatywne stereotypy i pozwala przekazać uczniom współczesny obraz proekologicznych osiągnięć Spółki.

Projektem nadal realizowanym jest konkurs fotograficzny „Złap zająca”, który obecnie nosi nazwę „Natura w obiektywie” i jest on kierowany do Pracowników firm uczestniczących w Programie „Odpowiedzialność i Troska”. Jego celem jest rozbudzanie przyrodniczej wrażliwości i spostrzegawczość. Osoby chcące wziąć udział w konkursie, rywalizują w trzech kategoriach tematycznych, odnoszących się do różnych form przyrodniczych.

powrót