Kwas azotowy otrzymywany jest w procesie katalitycznego utleniania amoniaku do tlenków azotu i ich absorpcji w wodzie. Jest to bezbarwna lub lekko żółta ciecz, cięższa od wody. Gwałtownie rozpuszcza się w wodzie z wydzieleniem ciepła. Kwas azotowy jest niepalny ale może niebezpiecznie reagować z wieloma materiałami, powodując powstanie pożarów i wydzielanie toksycznych tlenków azotu.
Znajduje zastosowanie m.in.: w produkcji nawozów mineralnych (głównie: saletry amonowej, saletrzaku i nawozów płynnych), w procesach nitrowania, czyszczenia aparatów i urządzeń ze stali kwasoodpornej, w ogrodnictwie do zakwaszania podłoża, w procesach obróbki metali oraz w przemyśle tworzyw sztucznych.
Kwas azotowy spełnia wymagania techniczne zawarte w Polskiej Normie PN-C-84024:1981 „Kwas Azotowy”.
Lp. |
Wymagania |
Jednostka |
Wartość |
1 |
Wygląd zewnętrzny |
- |
bezbarwna lub lekko żółta ciecz |
2 |
Stężenie kwasu azotowego |
% (w/w) |
52,0-56.0 |
3 |
Zawartość azotanu amonu |
g/dm3 |
max 4 |
4 |
Zawartość tlenków azotu |
% (w/w) |
max 0,1 |
5 |
Gęstość kwasu azotowego |
g/cm3 |
1,336 - 1,345 |
Kwas azotowy nie jest pakowany w opakowania jednostkowe. Ładowany jest w autocysterny wykonane ze stali kwasoodpornej o pojemności max 25 ton. Przed załadunkiem kwasu azotowego należy się upewnić, czy wnętrze autocysterny nie zostało zanieczyszczone.
Pojemniki szczelnie zamknięte przechowywać w chłodnym, dobrze wentylowanym miejscu. Chronić przed ciepłem oraz bezpośrednim nasłonecznieniem. Trzymać z dala od: materiałów łatwopalnych, substancji organicznych, reduktorów, zasad, metali w postaci proszku, siarkowodoru, alkoholi, chloranów i węglików, stali węglowej, stopu Monela, miedzi, kwasu chromowego.
Dostęp do wszystkich powierzchni magazynowych, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, powinien być dozwolony wyłącznie dla osób upoważnionych.
Wymagania dotyczące wentylacji:
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna oraz wentylacja ogólna pomieszczenia.
Opakowania:
Pojemniki służące do przechowywania kwasu azotowego powinny być wykonane ze stali nierdzewnej o niskiej zawartości węgla (np. stal 304) lub z chemoodpornych tworzyw sztucznych (np. PVC, PTFE) i powinny być umieszczone na tacach kwasoodpornych mających odprowadzenie do studzienek neutralizacyjnych. Nieodpowiednie materiały dla opakowań/zbiorników: metale nieszlachetne, stale węglowe, polipropylen (PP). Należy chronić pojemniki przed korozją i fizycznymi uszkodzeniami.
Kwas azotowy należy transportować zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Według przepisów RID/ADR kwas azotowy zaliczany jest do klasy 8 „Materiały żrące”, Numer UN:2031.
Kwas azotowy 55% spełnia kryteria klasyfikacji w klasie zagrożenia: substancja powodująca korozję metali, kategoria 1 oraz toksyczność ostra, kategoria 3. Wykazuje działanie żrące na skórę, kategoria 1A.
Kwas azotowy jest wymieniony w załączniku I do Rozporządzenia (WE) nr 98/2013 w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych. Nabywanie, posiadanie lub używanie przez przeciętnych użytkowników podlega ograniczeniom. Wszelkie podejrzane transakcje oraz ich próby, zniknięcia i kradzieże należy zgłaszać do Krajowego Punktu Kontaktowego