JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
GRUPY AZOTY ZAKŁADY AZOTOWE „PUŁAWY” SPÓŁKA AKCYJNA
za okres 1 stycznia 2020 roku – 31 grudnia 2020 roku
1.Informacje ogólne
2.Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów
3.Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej
4.Jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych
5.Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
6.Informacje o Spółce
7.Skład Zarządu Spółki
8.Skład Rady Nadzorczej Spółki
9.Zatwierdzenie jednostkowego sprawozdania finansowego
10.Podstawa sporządzenia jednostkowego sprawozdania finansowego
10.1.Oświadczenie o zgodności
10.2.Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
10.3.Zasady sporządzenia sprawozdania
11.Zmiany stosowanych zasad rachunkowości i korekty błędu
12.Wpływ reformy IBOR na sprawozdanie Spółki
13.Zmiany w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej i interpretacjach
14.Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach
14.1.Istotność informacji
14.2.Profesjonalny osąd
14.3.Niepewność szacunków
15.Zasady rachunkowości
15.1.Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej
15.2.Rzeczowe aktywa trwałe
15.3.Koszty finansowania zewnętrznego
15.4.Nieruchomości inwestycyjne
15.5.Aktywa z tytułu prawa do użytkowania (leasing, najem, dzierżawa)
15.6.Wartości niematerialne
15.7.Odzyskiwalna wartość aktywów długoterminowych
15.8.Instrumenty finansowe
15.9.Wbudowane instrumenty pochodne
15.10.Zapasy i prawa majątkowe
15.11.Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
15.12.Pozostałe aktywa finansowe
15.13.Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
15.14.Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
15.15.Kapitał własny
15.16.Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek
15.17.Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
15.18.Rezerwy
15.19.Świadczenia pracownicze
15.20.Przychody
15.21.Koszty
15.22.Dotacje
15.23.Podatek dochodowy
15.24.Zysk netto na akcję
16.Informacje dotyczące segmentów
17.Przychody i koszty
17.1.Przychody ze sprzedaży
17.2.Koszty według rodzaju, w tym koszty świadczeń pracowniczych
17.3.Pozostałe przychody operacyjne
17.4.Pozostałe koszty operacyjne
17.5.Podział amortyzacji na poszczególne kategorie kosztów (układ kalkulacyjny)
17.6.Przychody i koszty finansowe
17.7.Informacje dotyczące cykliczności i sezonowości działalności Spółki
18.Podatek dochodowy
18.1.Odroczony podatek dochodowy
19.Działalność zaniechana, aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
20.Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS
21.Zysk przypadający na jedną akcję
22.Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty
23.Rzeczowe aktywa trwałe
24.Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
25.Wartości niematerialne
26.Nieruchomości inwestycyjne
27.Udziały i akcje
28.Zapasy
29.Prawa majątkowe
30.Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
31.Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
32.Pochodne instrumenty finansowe
33.Pozostałe aktywa finansowe
34.Kapitał własny
34.1.Kapitał zakładowy
34.2.Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej
34.3.Charakter i cel pozostałych kapitałów
35.Rezerwy
35.1.Zmiany stanu rezerw
35.2.Rezerwa na zobowiązania związane z ochroną środowiska
35.3.Rezerwa na sprawy sądowe, kary, grzywny i odszkodowania
35.4.Inne rezerwy
36.Świadczenia pracownicze
36.1.Programy akcji pracowniczych
36.2.Świadczenia emerytalne oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia
36.3.Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz pozostałe
37.Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki
38.Pozostałe zobowiązania finansowe
39.Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
40.Dotacje
41.Zobowiązania i należności warunkowe oraz inne pozycje pozabilansowe
41.1.Opłaty z tytułu leasingu operacyjnego – Spółka jako leasingodawca
41.2.Inne zobowiązania warunkowe i pozycje pozabilansowe
41.3.Należności warunkowe i inne pozycje pozabilansowe
41.4.Zobowiązania inwestycyjne
41.5.Sprawy sądowe
41.6.Gwarancje i poręczenia
41.7.Rozliczenia podatkowe
42.Informacje o podmiotach powiązanych
42.1.Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi
42.2.Transakcje z udziałem członków Zarządu i Rady Nadzorczej
42.3.Wynagrodzenie Zarządu i Rady Nadzorczej
43.Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
43.1.Ryzyko stopy procentowej
43.2.Ryzyko walutowe
43.3.Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe
43.4.Ryzyko cenowe
43.5.Ryzyko kredytowe
43.6.Ryzyko płynności
44.Zarządzanie kapitałem
45.Instrumenty finansowe
46.Objaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych
47.Informacje dotyczące emisji, wykupu i spłaty nieudziałowych i kapitałowych papierów wartościowych
48.Struktura zatrudnienia
49.Wynagrodzenie Audytora
50.Zdarzenia następujące po zakończeniu okresu sprawozdawczego, dodatkowe informacje
51.Informacja finansowa regulacyjna – z zakresu działalności Spółki regulowanej ustawą Prawo Energetyczne
51.1.Podstawa sporządzenia
51.2.Zasady alokacji przychodów i kosztów
51.3.Zasady przypisywania pozycji bilansowych do działalności regulowanej
51.4.Wyniki finansowe poszczególnych rodzajów działalności
51.5.Sprawozdanie z sytuacji finansowej w podziale na poszczególne rodzaje działalności
52.Oświadczenie Zarządu
1.Informacje ogólne
Zarząd Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. przedstawia roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe za okres sprawozdawczy obejmujący 12 miesięcy kończący się 31 grudnia 2020 roku, na które składają się:
Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku;
Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2020 roku;
Jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku;
Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku;
Dodatkowe informacje i objaśnienia.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską (UE). W ocenie Zarządu sprawozdanie to rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Spółki.
W dodatkowych informacjach i objaśnieniach jednostkowego sprawozdania finansowego przedstawiono ujawnienia dotyczące działalności przedsiębiorstwa energetycznego, o których mowa w art. 44 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059 z późniejszymi zmianami) – Informacja finansowa regulacyjna, nota 51.
2. Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów
3. Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej
4. Jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych
5. Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
Dodatkowe informacje i objaśnienia
6. Informacje o Spółce
Spółka Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” Spółka Akcyjna (dalej „Spółka”), została utworzona Aktem Notarialnym (Rep nr 2600/92) z dnia 24 marca 1992 roku. Siedziba Spółki mieści się w mieście Puławy, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13, 24-110 Puławy, Polska. Spółka prowadzi działalność na terenie Puław oraz Ustroń-Jaszowiec. W okresie sprawozdawczym nie nastąpiła zmiana nazwy Spółki.
Spółka jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000011737. Spółce nadano numer statystyczny REGON 430528900, BDO 000007701 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 716-000-18-22.
Spółka jest przedsiębiorstwem jednozakładowym. Czas trwania Spółki jest nieoznaczony. Akcje Spółki są notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW). Według klasyfikacji GPW w Warszawie Spółka jest zakwalifikowana do sektora „przemysł chemiczny”. Podstawowym przedmiotem działania Spółki jest:
Produkcja podstawowych chemikaliów, nawozów i związków azotowych, wyrobów z tworzyw sztucznych;
Produkcja pozostałych wyrobów chemicznych;
Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja energii elektrycznej;
Produkcja i dystrybucja ciepła (pary wodnej i gorącej wody);
Pobór i uzdatnianie wody, rozprowadzanie wody;
Gospodarowanie ściekami i odpadami, działalność związana z rekultywacją;
Handel hurtowy i detaliczny, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi.
Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. jest Jednostką Dominującą Grupy Kapitałowej, w której skład wchodzą następujące podmioty zależne: PROZAP Sp. z o.o., REMZAP Sp. z o.o., Grupa Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A., Grupa Azoty Zakłady Fosforowe Gdańsk Sp. z o.o., Agrochem Puławy Sp. z o.o., STO-ZAP Sp. z o.o. oraz SCF Natural Sp. z o.o.
Ponadto Spółka jest powiązana kapitałowo z następującymi podmiotami: Bałtycka Baza Masowa Sp. z o.o., Grupa Azoty KOLTAR Sp. z o.o. oraz TECHNOCHEMSERVICE S.A.
Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. wraz z podmiotami powiązanymi począwszy od 19 stycznia 2013 roku wchodzi w skład Grupy Kapitałowej Grupa Azoty, której Jednostką Dominującą jest Grupa Azoty S.A.
7. Skład Zarządu Spółki
W skład Zarządu Spółki na dzień 12 kwietnia 2021 roku wchodzili:
Tomasz HryniewiczPrezes Zarządu
Jacek JaniszekWiceprezes Zarządu
Andrzej SkwarekCzłonek Zarządu
W okresie sprawozdawczym nastąpiły zmiany w składzie Zarządu.
W dniu 03 marca 2020 roku Rada Nadzorcza Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. odwołała ze składu Zarządu Pana Krzysztofa Bednarza pełniącego funkcję Prezesa Zarządu, Pana Krzysztofa Homendę pełniącego funkcję Wiceprezesa Zarządu oraz Panią Izabelę Świderek pełniącą funkcję Wiceprezesa Zarządu. W związku z odwołaniem Pana Krzysztofa Bednarza, Rada Nadzorcza Spółki powierzyła pełnienie funkcji Prezesa Zarządu Pani Annie Zarzyckiej-Rzepeckiej.
W dniu 24 kwietnia 2020 roku Rada Nadzorcza Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. powołała do składu Zarządu Spółki z dniem 24 kwietnia 2020 roku Pana Tomasza Hryniewicza, powierzając funkcję Prezesa Zarządu, oraz z dniem 04 maja 2020 roku Pana Jacka Janiszka, powierzając funkcję Wiceprezesa Zarządu. W związku z powołaniem Pana Tomasza Hryniewicza na Prezesa Zarządu, Rada Nadzorcza Spółki powierzyła Pani Annie Zarzyckiej-Rzepeckiej pełnienie funkcji Wiceprezesa Zarządu.
W dniu 06 lipca 2020 roku Rada Nadzorcza Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. odwołała ze składu Zarządu Panią Annę Zarzycką-Rzepecką.
8. Skład Rady Nadzorczej Spółki
W skład Rady Nadzorczej Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. na dzień 12 kwietnia 2021 roku wchodzili:
Jacek NieściorPrzewodniczący Rady
Krzysztof MajcherWiceprzewodniczący Rady
Agnieszka KowalikSekretarz Rady
Maciej MarzecCzłonek Rady
Piotr ŚliwaCzłonek Rady
W okresie sprawozdawczym nastąpiły zmiany w składzie Rady Nadzorczej.
W dniu 23 czerwca 2020 roku Walne Zgromadzenie Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. powołało do składu, na kolejną wspólną kadencję, Rady Nadzorczej Spółki Pana Jacka Nieściora, powierzając mu funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki oraz Panią Agnieszkę Kowalik i Panów: Macieja Marca, Wiktora Cwynara i Piotra Śliwę.
Pani Agnieszka Kowalik oraz Pan Piotr Śliwa są kandydatami wybranymi przez pracowników Grupy Kapitałowej Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A.
W dniu 24 czerwca 2020 roku, na podstawie oświadczenia Ministra Aktywów Państwowych, do Rady Nadzorczej Spółki powołany został Pan Krzysztof Majcher.
W dniu 1 lipca 2020 roku Rada Nadzorcza wybrała Pana Krzysztofa Majchera na Wiceprzewodniczącego Rady oraz Panią Agnieszkę Kowalik na Sekretarza Rady.
W dniu 26 lutego 2021 roku Pan Wiktor Cwynar złożył rezygnację z dniem 28 lutego 2021 roku z funkcji członka Rady Nadzorczej.
9. Zatwierdzenie jednostkowego sprawozdania finansowego
Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu 12 kwietnia 2021 roku.
10. Podstawa sporządzenia jednostkowego sprawozdania finansowego
10.1. Oświadczenie o zgodności
Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) zatwierdzonymi przez Unię Europejską.
10.2. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
Walutą funkcjonalną Spółki i walutą prezentacji jest złoty polski. Wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w tysiącach złotych.
10.3. Zasady sporządzenia sprawozdania
Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem instrumentów finansowych wycenianych według wartości godziwej.
Jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego Zarząd Spółki nie stwierdza istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności Spółki w niezmienionej formie i zakresie przez okres co najmniej 12 miesięcy od daty bilansowej. Przy ocenie okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności Spółki Zarząd wziął pod uwagę rozwój wydarzeń w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19. Zgodnie z najlepszą wiedzą na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, w ocenie Zarządu Spółki, sytuacja wynikająca z epidemii choroby COVID-19 nie zagraża kontynuacji działalności Spółki. Informacje dotyczące wpływu pandemii na sytuację Spółki przedstawiono w nocie 50.
W niniejszym sprawozdaniu finansowym prezentowane są dane za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku oraz dane porównawcze za okres od 01 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku.
Spółka sporządza również skonsolidowane sprawozdanie finansowe, które publikowane jest równocześnie z niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym.
Konsolidacją metodą pełną objęte są następujące podmioty:
Grupa Azoty Zakłady Fosforowe Gdańsk Sp. z o.o.
Grupa Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A.
REMZAP Sp. z o.o.
PROZAP Sp. z o.o.
SCF Natural Sp. z o.o.
Agrochem Puławy Sp. z o.o.
Udziały w spółce Bałtycka Baza Masowa Sp. z o.o. oraz w Grupie Azoty „KOLTAR” Sp. z o.o. w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyceniane są metodą praw własności.
Spółki te w oparciu o obowiązujące przepisy prawa zobowiązane są do sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych.
11. Zmiany stosowanych zasad rachunkowości i korekty błędu
Przy sporządzaniu niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego zastosowano zasady rachunkowości w zakresie niezmienionym w odniesieniu do zasad zastosowanych przy sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2019 roku. W 2020 roku dokonano zmiany zasad rozliczania w trakcie roku dotacji z tytułu nieodpłatnie przyznanych praw do emisji CO2 . Wprowadzona zmiana nie ma wpływu na wyniki Spółki w okresie rocznym.
Przy sporządzaniu niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego uwzględniono nowe lub zmienione MSR i interpretacje, które weszły w życie w 2020 roku:
Zmiany do MSSF 3 „Połączenia jednostek” dotyczą doprecyzowania definicji przedsięwzięcia;
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” i MSR 8 „Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” dotyczą definicji istotności;
Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” i MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” dotyczą zmiany wskaźników referencyjnych stóp procentowych stosowanych w rachunkowości zabezpieczeń;
Zmiany do MSSF 16 „Leasing” dotyczą uproszczeń w ujmowaniu zmian umów leasingu w związku z COVID-19.
Zmiany nie dotyczyły lub nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Spółki.
Spółka nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnego standardu, interpretacji lub zmiany, które zostały opublikowane, lecz nie weszły dotychczas w życie w świetle przepisów Unii Europejskiej.
12. Wpływ reformy IBOR na sprawozdanie Spółki
Obowiązujące od 01 stycznia 2020 roku zmiany MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” i MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” i MSSF 16 „Leasing” dotyczą weryfikacji wskaźników referencyjnych.
Z uwagi na trwający okres przejściowy, w którym obowiązują dotychczasowe rynkowe stopy procentowe, Spółka w roku 2020 nie wdrożyła nowych stawek referencyjnych. Na bieżąco monitoruje i analizuje wszelkie zdarzenia dotyczące procesu przejścia na nowe stawki referencyjne oraz wpływu tej zmiany na sytuację majątkową i finansową.
Zarząd Spółki przewiduje, że wprowadzenie nowych stawek referencyjnych stóp procentowych będzie miało wpływ na sytuację majątkową i finansową Spółki, w związku z funkcjonującymi w Spółce umowami oraz transakcjami opartymi na rynkowych stopach procentowych (umowy kredytowe zawarte z bankami, Umowa o finansowanie wewnątrzgrupowe, Umowa obsługi płatności (confirming), Umowa cash poolingu rzeczywistego, umowy leasingowe, gwarancje bankowe, lokaty terminowe, umowy udzielonych pożyczek).
Jednakże, z uwagi na brak terminu, skali i kierunku zmian referencyjnych stóp procentowych, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania nie jest możliwe oszacowanie wpływu reformy na sytuację majątkową i finansową Spółki w roku bieżącym i kolejnych latach.
13. Zmiany w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej i interpretacjach
Standardy i interpretacje, które zostały zatwierdzone przez UE, a nie weszły jeszcze w życie dla okresów rocznych kończących się w dniu 31 grudnia 2020 roku
Na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego nie zidentyfikowano standardów i interpretacji, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a nie weszły jeszcze w życie dla okresów rocznych kończących się w dniu 31 grudnia 2020 roku.
Standardy i interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez UE na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania
Zmiany do MSSF 4 Przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9
Zmiany w zakresie przedłużenia tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9 obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2021 roku i po tej dacie.
Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” i MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” i MSSF 16 „Leasing”
Zmiana dotyczy weryfikacji wskaźników referencyjnych stóp procentowych i obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2021 roku i po tej dacie.
Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”
Zmiany do MSSF 3 dotyczą aktualizacji referencji do Założeń Koncepcyjnych i mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2022 roku i po tej dacie.
Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”
Zmiany do MSR 16 dotyczą przychodów osiągniętych przed oddaniem do użytkowania rzeczowych aktywów trwałych i obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2022 roku i po tej dacie.
Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”
Zmiany do MSR 37 dotyczą kosztów wypełnienia obowiązków umownych i obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2022 roku i po tej dacie.
Zmiany wynikające z przeglądu MSSF 2018-2020
Zmiany wynikające z przeglądu MSSF 2018-2020 obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2022 roku i po tej dacie.
MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”, w tym zmiany do MSSF 17
Zmiany MSSF 17 mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2023 roku i po tej dacie i dotyczą jednostek prowadzących działalność ubezpieczeniową.
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”
Zmiany do MSR 1 dotyczą podziału zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe i obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 01 stycznia 2023 roku i po tej dacie.
MSSF 14 „Regulacyjne rozliczenia międzyokresowe”
Komisja Europejska postanowiła nie rozpoczynać procesu zatwierdzenia wersji wstępnej standardu, do stosowania na terenie Unii Europejskiej, do czasu wydania ostatecznej wersji MSSF 14.
Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz do MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach”
Zmiany dotyczą sprzedaży lub wniesienia aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem. Data wejścia w życie zmian została odroczona bezterminowo.
Spółka zamierza przyjąć wymienione poniżej, nowe standardy oraz zmiany standardów i interpretacji MSSF opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, lecz nie obowiązujące w 2020 roku zgodnie z datą ich wejścia w życie.
W ocenia Zarządu Spółki zmiany te nie będą miały istotnego wpływu na dotychczas stosowaną politykę rachunkowości.
Spółka na bieżąco analizuje konsekwencje oraz wpływ zastosowania wyżej wymienionych nowych i zmienionych standardów i interpretacji na przyszłe sprawozdania finansowe. W jej ocenie zastosowanie niniejszych standardów i interpretacji nie będzie miało na nie znaczącego wpływu.
14. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach
14.1. Istotność informacji
Za informacje istotne uznawane są informacje same w sobie lub w połączeniu z innymi informacjami, których pominięcie, zniekształcenie lub ich nieprzejrzystość może wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie jednostkowego sprawozdania finansowego.
14.2. Profesjonalny osąd
Zarząd Spółki, kierując się subiektywną oceną, określa i stosuje politykę rachunkowości, która ma zapewnić, iż jednostkowe sprawozdanie finansowe będzie zawierać właściwe i wiarygodne informacje oraz będzie:
prawidłowo, jasno i rzetelnie przedstawiać sytuację majątkową i finansową Spółki, wyniki jej działalności oraz przepływy pieniężne;
odzwierciedlać treść ekonomiczną transakcji;
obiektywne;
sporządzone zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny;
kompletne we wszystkich istotnych aspektach.
Sporządzanie sprawozdań finansowych wymaga dokonania osądów, szacunków oraz założeń, które mają wpływ na prezentowane przychody, koszty, aktywa i zobowiązania oraz ujawnienia dotyczące zobowiązań warunkowych. Dokonywanie osądów, szacunków oraz założeń ma w szczególności zastosowanie do klasyfikacji składników aktywów i pasywów, oceny i kwalifikacji zawieranych umów (ujmowania i wyceny przychodów oraz aktywów i zobowiązań), dokonywanych wycen, oceny stopnia zużycia i przydatności posiadanych składników majątku, oceny i wyceny ryzyk, w szczególności strat kredytowych, oceny powiązań z innymi podmiotami, w szczególności do oceny sprawowania kontroli czy wywierania wpływu na inne podmioty.
14.3. Niepewność szacunków
Sporządzenie jednostkowego sprawozdania finansowego wymaga dokonania szacunków, jako że wiele informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym nie może zostać wycenione w sposób precyzyjny. Szacunki opierają się na założeniach, które Zarząd Spółki weryfikuje w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje oraz doświadczenia z przeszłości. Dokonując szacunków Zarząd Spółki opiera się również na opiniach niezależnych ekspertów. W związku z powyższym, szacunki dokonane na dzień 31 grudnia 2020 roku mogą w przyszłości ulec zmianie na skutek wydarzeń w przyszłości wynikających ze zmian rynkowych lub zmian nie będących pod kontrolą Spółki, a rzeczywiste wyniki mogą się różnić od dokonanych szacunków.
Zgodnie z najlepszą wiedzą na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, w ocenie Zarządu Spółki, sytuacja wynikająca z epidemii choroby COVID-19 nie wpływa istotnie na dokonane osądy i szacunki przedstawione w niniejszym sprawozdaniu. Realizowalność aktywów wykazanych w sprawozdaniu nie jest istotnie zagrożona.
Zmiana szacunków jest ujmowana w okresie, w którym zostały one dokonane, jeśli dotyczą wyłącznie tego okresu lub w okresie bieżącym i okresach przyszłych, jeśli zmiany dotyczą zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych.
Główne obszary szacunków |
Zakres szacunków |
Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, nieruchomości inwestycyjnych oraz wartości niematerialnych |
Identyfikacja i ocena przesłanek wskazujących na utratę wartości, modele, prognozy finansowe, stopy dyskontowe. Przeprowadzanie testów na utratę wartości w celu oszacowania wartości użytkowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne przy wykorzystaniu przyszłych przepływów pieniężnych i ustaleniu ich wartości bieżącej. |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania, Zobowiązania z tytułu leasingu |
Stopy dyskonta, okres ekonomicznej użyteczności, metoda amortyzacji, identyfikacja i ocena przesłanek wskazujących |
Utrata wartości należności |
Prawdopodobieństwo wpływu należnych kwot. Oczekiwane straty kredytowe zostały ustalone w oparciu o pogrupowane wg ryzyka kredytowego należności handlowe, wykorzystania danych historycznych dotyczących strat kredytowych skorygowane o informacje dotyczące przyszłości. |
Utrata wartości zapasów |
Ocena przydatności posiadanych zapasów, poziomu cen sprzedaży możliwych do uzyskania. |
Odroczony podatek dochodowy |
Założenia przyjęte w celu rozpoznania aktywu z tytułu podatku odroczonego – możliwość osiągania w przyszłości zysku podatkowego pozwalającego na jego wykorzystanie. |
Świadczenia pracownicze |
Stopy dyskontowe, wzrost płac, rotacja pracowników, oczekiwany przeciętny okres zatrudnienia. |
Wartość godziwa innych instrumentów finansowych |
Wartość godziwa instrumentów, dla których nie istnieje aktywny rynek, ustala się z wykorzystaniem odpowiednich technik wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Spółka kieruje się profesjonalnym osądem. Wyceny instrumentów pochodnych dokonują instytucje finansowe realizujące transakcje. |
Utrata wartości udziałów i akcji nie zaliczanych |
Identyfikacja i ocena przesłanek wskazujących na utratę wartości, prognozy finansowe, stopy dyskontowe. |
Rezerwy, rozliczenia międzyokresowe |
Stopy dyskontowe, poziom i prawdopodobieństwo wystąpienia zobowiązania oraz inne założenia. |
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych, nieruchomości inwestycyjnych oraz wartości niematerialnych |
Okres ekonomicznej użyteczności, metoda amortyzacji, wartość odzyskiwalna. |
Przychody z umów z klientami |
Ustalenie ceny transakcyjnej, wynagrodzenia zmiennego, identyfikacji zobowiązań, momentu rozpoznania przychodu. |
Rozliczenia podatkowe |
Zmieniające się i nieprecyzyjne regulacje prawne, zmieniające się i niespójne interpretacje przepisów, stanowiska organów podatkowych. |
Szczegółowe informacje, w szczególności wyniki, dotyczące dokonanych szacunków zostały przedstawione w notach przypisanych poszczególnym pozycjom sprawozdania z sytuacji finansowej Spółki. W odniesieniu do rozliczeń podatkowych ryzyka zostały przedstawione w nocie 41.7.
15. Zasady rachunkowości
15.1. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej
Transakcje wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na złote polskie przy zastosowaniu kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji.
Na koniec okresu sprawozdawczego aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na złote polskie przy zastosowaniu odpowiednio obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.
Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów/kosztów finansowych w zależności od ich charakteru (dodatnie w przychodach, ujemne w kosztach).
Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej wykazywane są po kursie z dnia transakcji. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej są przeliczane po kursie z dnia dokonania wyceny do wartości godziwej.
Do wyceny bilansowej pozycji walutowych przyjęto następujące kursy:
15.2. Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia/kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. Koszty poniesione po dacie oddania środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, obciążają wynik finansowy w momencie ich poniesienia.
Ze środka trwałego wydzielane są części składowe (komponenty) będące pozycjami o istotnej wartości, do których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności.
Istotne części zamienne i serwisowe, ujmowane jako rzeczowe aktywa trwałe, są amortyzowane przez przewidywany okres użytkowania, nie dłuższy niż okres użytkowania środków trwałych, które serwisują.
Jako środki trwałe ujmuje się koszty regularnych, znaczących przeglądów, których przeprowadzenie jest niezbędne w celu zapobieżenia wystąpienia usterek oraz których wartość w poszczególnych okresach sprawozdawczych różni się istotnie. Z uwagi na zasadę istotności oraz przewagę korzyści nad kosztami Spółka do znaczących przeglądów kwalifikuje przeglądy o wartości przekraczającej kwotę 1,5 miliona złotych w odniesieniu do grupy środków trwałych stanowiących ciąg technologiczny (instalację) lub 100 tysięcy złotych w odniesieniu do pojedynczych środków trwałych, a odstęp pomiędzy poszczególnymi przeglądami przekracza 2 lata. Wartość przeglądu podlega amortyzacji w okresie do następnego przeglądu lub do końca okresu użytkowania danego środka trwałego w zależności od tego, który moment wystąpi wcześniej.
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych naliczana jest indywidualnie metodą liniową przez szacowany dalszy okres użytkowania danego składnika aktywów.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku dalszy okres użytkowania poszczególnych grup środków trwałych wynosi przeciętnie:
Typ |
Okres |
Budynki i budowle |
24,6 lat |
Maszyny i urządzenia techniczne |
13,2 lat |
Środki transportu |
7,6 lat |
Pozostałe |
9,1 lat |
Okres i metoda amortyzacji są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu i traktowane jako zmiany wartości szacunkowych. Odpis amortyzacyjny odnoszony jest w ciężar tej kategorii działalności, w której wykorzystywane są środki trwałe.
Jeżeli przy sporządzaniu sprawozdania finansowego zidentyfikowano przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości posiadanych aktywów, a wartość bilansowa przekracza szacowaną wartość odzyskiwalną, wówczas wartość tych aktywów jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w pozycji „Pozostałe koszty operacyjne”.
Pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej po dokonaniu jej zbycia, likwidacji lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej pozycji) ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako przychody lub koszty w okresie, w którym dokonano usunięcia składnika aktywów.
Środki trwałe będące w toku budowy lub montażu są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania.
15.3. Koszty finansowania zewnętrznego
Koszty finansowania zewnętrznego są kapitalizowane jako część kosztu wytworzenia środków trwałych, w części w jakiej dają się bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów. Na koszty finansowania zewnętrznego składają się odsetki oraz zyski lub straty z tytułu różnic kursowych do wysokości odpowiadającej korekcie kosztu odsetek.
15.4. Nieruchomości inwestycyjne
Nieruchomości inwestycyjne wyceniane są zgodnie z zasadami określonymi do wyceny środków trwałych, tj. według cen nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości, za wyjątkiem wydzierżawionych gruntów oddanych Spółce w wieczyste użytkowanie, które to prawo wyceniane jest wg zasad określonych dla aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Nieruchomości inwestycyjne są usuwane ze sprawozdania z sytuacji finansowej w przypadku ich zbycia lub w przypadku stałego wycofania danej nieruchomości inwestycyjnej z użytkowania. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia nieruchomości inwestycyjnej ze sprawozdania z sytuacji finansowej są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w okresie, w którym dokonano usunięcia.
Przeniesienia poszczególnych nieruchomości do lub z nieruchomości inwestycyjnych dokonuje się tylko wówczas, gdy następuje zmiana przeznaczenia i sposobu ich użytkowania.
Jeżeli nieruchomości w części służą pozyskiwaniu przychodów z czynszów lub są utrzymywane ze względu na wzrost ich wartości, w pozostałej zaś części są wykorzystywane przy produkcji, dostawach dóbr, świadczeniu usług lub czynnościach administracyjnych, to części te traktowane są rozdzielnie, jeżeli można je oddzielnie sprzedać (lub oddać w leasing).
Nieruchomości inwestycyjne podlegają amortyzacji według zasad określonych dla środków trwałych przeznaczonych na potrzeby jednostki. Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danej nieruchomości inwestycyjnej. Przeciętny dalszy okres użytkowania nieruchomości inwestycyjnych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi około 34,0 lata.
15.5. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania (leasing, najem, dzierżawa)
Umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub inne umowy o podobnym charakterze, w tym prawo wieczystego użytkowania gruntu, w ramach których następuje przeniesienie na Spółkę prawa do kontroli nad użytkowaniem, a tym samym przeniesienie na Spółkę prawa do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z tytułu użytkowania i prawa do kierowania użytkowaniem, zidentyfikowanego składnika aktywu będącego przedmiotem umowy w zamian za wynagrodzenie, klasyfikowane są jako leasing, który wycenia się początkowo według kosztu.
Spółka stosuje jednolite podejście do ujmowania i wyceny wszystkich umów spełniających definicję leasingu z MSSF 16 „Leasing”, z wyjątkiem umów krótkoterminowych, tj. umów, których nieodwołalny okres wynosi 12 miesięcy lub mniej, oraz umów dotyczących aktywów o niskiej wartości, tj. umów, których bazowy składnik aktywów w dacie początkowego ujęcia ma wartość nieprzekraczającą 10 tysięcy złotych. Umowy te traktowane są jako umowy zakupu usług, a koszty realizacji tych umów ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako koszty usług bieżącego okresu.
Prawa do korzystania z aktywów na podstawie w/w umów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej prezentowane są w pozycji „Aktywa z tytułu prawa do użytkowania”, za wyjątkiem wydzierżawionych gruntów oddanych Spółce w wieczyste użytkowanie, które prezentowane są w pozycji „Nieruchomości inwestycyjne”. Zobowiązania wynikające z w/w umów prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Pozostałe zobowiązania finansowe”. Koszty finansowe ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w okresie ich poniesienia.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
Spółka rozpoznaje aktywa z tytułu prawa do użytkowania w dacie rozpoczęcia leasingu, tj. dzień, kiedy bazowy składnik aktywów jest dostępny do użytkowania. Na moment początkowego ujęcia prawo do użytkowania wyceniane jest według kosztu, który obejmuje początkową wycenę zobowiązania z tytułu leasingu, opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty, poniesione przez Spółkę początkowe koszty bezpośrednie oraz szacunek kosztów demontażu i usunięcia. Na koniec okresu sprawozdawczego prawo do użytkowania składnika majątku wycenia się według kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy amortyzacyjne i odpisy z tytułu utraty wartości.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania użytkowane na mocy umów leasingu są amortyzowane przez okres ich użytkowania przez okres trwania leasingu. W przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, prawa do użytkowania z nich wynikające, amortyzowane są przez przyjęty dalszy okres użytkowania aktywa wynikający z jego okresu ekonomicznej użyteczności lub dalszy okres użytkowania aktywa wynikający z okresu ekonomicznej użyteczności podobnych aktywów będących własnością Spółki, z uwzględnieniem stopnia zużycia.
Przeciętny dalszy okres użytkowania aktywów z tytułu prawa do użytkowania na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi około 27,6 lat, w tym z tytułu prawa wieczystego użytkowania gruntów około 70,5 lat.
Zobowiązania z tytułu leasingu
W dacie rozpoczęcia leasingu, zobowiązania z tytułu leasingu wycenia się w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Opłaty leasingowe obejmują opłaty stałe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe, zmienne opłaty, które zależą od indeksu lub stawki oraz kwoty, których zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej. Opłaty leasingowe obejmują również cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć jej wykonanie przez Spółkę oraz płatności kar pieniężnych za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano możliwość wypowiedzenia leasingu przez Spółkę.
Zmienne opłaty leasingowe, które nie zależą od indeksu lub stawki, są ujmowane jako koszty w okresie, w którym następuje zdarzenie lub warunek powodujący płatność.
Przy obliczaniu wartości bieżącej opłat leasingowych Spółka stosuje stopę procentową leasingu, wynikającą indywidualnie dla każdej umowy, a w przypadku jej braku, krańcową stopę procentową. Po dacie rozpoczęcia leasingu kwotę zobowiązań z tytułu leasingu zwiększają naliczone odsetki oraz zmniejszają dokonane płatności leasingowe. Ponadto wartość bilansowa zobowiązań z tytułu leasingu podlega ponownej wycenie w przypadku zmiany okresu leasingu, zmiany zasadniczo stałych opłat leasingowych lub zmiany osądu odnośnie zakupu aktywów bazowych.
Spółka jako leasingodawca
Jeśli z zawartych umów wynika, że Spółka jest leasingodawcą, umowy te klasyfikowane są odpowiednio do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów, w przeciwnym wypadku do leasingu operacyjnego.
W przypadku leasingu operacyjnego składnik majątku będący przedmiotem umowy pozostaje w ewidencji Spółki i jest prezentowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odpowiedniej dla niego pozycji aktywów trwałych. Opłaty wynikające z umów zakwalifikowanych do leasingu operacyjnego ujmowane są jako przychód metodą liniową albo w inny systematyczny sposób.
W przypadku leasingu finansowego aktywa oddane w leasing prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto. Wartość netto inwestycji leasingowej ustalana jest w oparciu o stopę procentową leasingu.
15.6. Wartości niematerialne
Wartości niematerialne nabyte w oddzielnej transakcji początkowo wycenia się w cenie nabycia, a w odniesieniu do aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe w koszcie wytworzenia. Nakłady poniesione na pozostałe wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie, za wyjątkiem prac rozwojowych, nie są aktywowane, lecz ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.
Po ujęciu początkowym, wartości niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Okres użytkowania wartości niematerialnych może być ograniczony lub nieokreślony.
Wartości niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości.
Okres i metoda amortyzacji wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Odpis amortyzacyjny składników wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania odnosi się w ciężar tej kategorii działalności, w której są one wykorzystywane. Przeciętny dalszy okres użytkowania wartości niematerialnych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi około 8,5 lat.
Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz te, które nie są użytkowane, są corocznie poddawane weryfikacji pod kątem ewentualnej utraty wartości, w odniesieniu do poszczególnych aktywów lub na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne.
Koszty prac badawczych i rozwojowych
Koszty prac badawczych ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w momencie poniesienia.
Nakłady poniesione na prace rozwojowe wykonane w ramach danego przedsięwzięcia są przenoszone na kolejny okres, jeżeli można uznać, że zostaną one w przyszłości odzyskane.
Po początkowym ujęciu nakładów na prace rozwojowe, do wyceny stosuje się model kosztu historycznego wymagający, aby składniki aktywów były ujmowane według cen nabycia/kosztów wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Poniesione nakłady są amortyzowane przez przewidywany okres uzyskiwania przychodów ze sprzedaży produktów, przy produkcji których są wykorzystywane.
Wyszczególnienie |
Patenty i licencje |
Koszty prac rozwojowych |
Oprogramowanie komputerowe |
Pozostałe |
Okresy użytkowania |
Okres trwania umowy |
Indywidualnie przewidywany okres uzyskiwania korzyści. |
5 lat |
Indywidualnie przewidywany okres uzyskiwania korzyści. |
Metoda amortyzacji |
Liniowa |
|||
Źródło pochodzenia |
Nabyte |
Wewnętrznie wytworzone |
Nabyte |
|
Weryfikacja pod kątem utraty wartości |
Coroczna ocena czy wystąpiły przesłanki świadczące o wystąpieniu utraty wartości/badanie wartości odzyskiwalnej. |
15.7. Odzyskiwalna wartość aktywów długoterminowych
Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Spółka dokonuje oceny aktywów pod kątem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, dokonywane jest oszacowanie wartości odzyskiwalnej zgodnie z MSR 36 „Utrata wartości aktywów”. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna jest jedną z dwóch wartości w zależności od tego, która z nich jest wyższa: wartością godziwą pomniejszoną o koszty zbycia lub wartością użytkową danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne.
Zespół aktywów niezależnie wypracowujący środki pieniężne, podlegający ocenie, obejmuje rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne oraz aktywa z tytułu prawa do użytkowania.
Dla potrzeb przeprowadzania testów na utratę wartości aktywów w Spółce wyodrębniono dwa ośrodki wypracowujące przepływy pieniężne: Agro i Tworzywa, na poziomie których ustalana jest wartość odzyskiwalna.
15.8. Instrumenty finansowe
Instrumentem finansowym jest każdy kontrakt, który skutkuje powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron.
Aktywa finansowe klasyfikuje się do następujących kategorii:
aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy;
aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody;
aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Zobowiązania finansowe dzielone są na:
zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy;
zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Klasyfikacja aktywów finansowych do poszczególnych kategorii dokonywana jest na podstawie modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki przepływów pieniężnych dla danego składnika aktywów finansowych (test SPPI).
Wartość godziwa aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej, stanowiących przedmiot obrotu na aktywnych rynkach finansowych jest ustalana w odniesieniu do ofert zakupu notowanych na giełdzie w chwili zamknięcia sesji na dzień sprawozdawczy. Instrument finansowy jest uznawany za notowany na aktywnym rynku, jeśli kwotowane ceny są łatwo i regularnie dostępne z giełdy, od dealera, brokera, grupy branżowej, instytucji usługowej lub uprawnionej do wydawania regulacji, a ceny te reprezentują aktualne i regularnie występujące na rynku transakcje zawierane bezpośrednio pomiędzy stronami.
Jeżeli nie ma aktywnego rynku na dane aktywa finansowe, wartość godziwą ustala się przy pomocy technik wyceny, obejmujących:
wykorzystanie niedawno zawartych transakcji (np. z procesu ofertowego), przeprowadzonych na warunkach rynkowych;
odniesienie do innych instrumentów, które są zasadniczo takie same;
analizę przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącą rynkową stopą procentową właściwą dla podobnych instrumentów;
modele wyceny opcji, kontraktów forward, praw poboru i innych instrumentów;
w odniesieniu do instrumentów kapitałowych w sposób uproszczony – udział w kapitale własnym jednostki.
Spółka dokonuje oceny oczekiwanych strat kredytowych (ECL) związanych z instrumentami dłużnymi wycenianymi według zamortyzowanego kosztu i wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, niezależnie od tego czy wystąpiły przesłanki utraty wartości.
W przypadku należności z tytułu dostaw i usług Spółka stosuje uproszczone podejście i wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia przy użyciu macierzy rezerw. Spółka wykorzystuje swoje dane historyczne dotyczące strat kredytowych, skorygowane w stosownych przypadkach o wpływ informacji dotyczących przyszłości, tj. oczekuje się, że dane w zakresie historycznej spłacalności mogą odzwierciedlać ryzyko kredytowe, jakie ponoszone będzie w okresach przyszłych.
W przypadku pozostałych aktywów finansowych, Spółka wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym. Jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia, odpis na oczekiwane straty kredytowe wycenia się w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia.
W odniesieniu do pozostałych aktywów finansowych ryzyko niewypłacalności kontrahentów (np. instytucji finansowych) wyznaczane jest w oparciu o ocenę wiarygodności przyznaną przez agencje ratingowe.
Oczekiwana strata kredytowa, zgodnie z MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, kalkulowana jest z uwzględnieniem potencjalnych odzysków z tytułu wniesionych zabezpieczeń oraz wartości pieniądza w czasie.
Przesłanką, która brana jest pod uwagę przy analizie znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego związanego z danym aktywem finansowym jest fakt, że prawdopodobieństwo niewypłacalności kontrahenta na dzień sprawozdawczy jest co najmniej 100% większe od prawdopodobieństwa niewypłacalności na datę jego początkowego ujęcia. W analizie znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego uwzględniane są również inne informacje mogące mieć wpływ na ocenę ryzyka kredytowego.
W przypadku, gdy opóźnienie w spłacie przekroczy 30 dni, przyjęto, że od dnia początkowego ujęcia ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło. Jednocześnie przyjęto, że niewykonanie zobowiązania przez dłużnika (default) następuje w przypadku, gdy opóźnienie w spłacie przekroczy 90 dni.
Zamortyzowany koszt instrumentu finansowego jest kwotą, w jakiej jest on wyceniany w momencie początkowego ujęcia, pomniejszoną o spłaty kapitału oraz powiększoną lub pomniejszoną o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic między wartością początkową a wartością w terminie wymagalności oraz skorygowaną o wszelkie odpisy na oczekiwane straty kredytowe.
Efektywna stopa procentowa jest to stopa procentowa, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości brutto danego instrumentu.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Do kategorii tej zalicza się inne niż aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie lub wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w szczególności papiery wartościowe notowane na aktywnym rynku, nabyte w celu sprzedaży w krótkim terminie oraz instrumenty pochodne.
W momencie początkowego ujęcia w księgach rachunkowych, można dokonać nieodwołalnej kwalifikacji określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, które w przeciwnym razie byłyby wyceniane w wartości godziwej przez wynik, aby przedstawić późniejsze zmiany ich wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody. Zasady te można stosować w odniesieniu do instrumentu kapitałowego, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia przedsięwzięć, do którego ma zastosowanie MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”.
Aktywa finansowe (dłużne i kapitałowe) wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Do kategorii tej zalicza się aktywa, które są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (składnik aktywów pozytywnie przeszedł test SPPI).
W momencie początkowego ujęcia w księgach rachunkowych, aktywa kapitałowe można wyznaczyć jako wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, przy czym wyznaczenie takie jest nieodwracalne i może mieć miejsce jedynie dla pojedynczego składnika aktywów, i nie jest dostępne dla instrumentów kapitałowych przeznaczonych do obrotu. Po początkowym ujęciu, instrumenty finansowe zakwalifikowane do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej wyceniane są według wartości godziwej na każdy dzień sprawozdawczy.
W momencie początkowego ujęcia dokonywany jest nieodwołalny wybór dotyczący ujmowania w innych całkowitych dochodach późniejszych zmian wartości godziwej inwestycji w instrument kapitałowy, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”. Wybór taki dokonywany jest oddzielnie dla każdego instrumentu kapitałowego. Skumulowane zyski lub straty uprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach nie podlegają przeklasyfikowaniu do wyniku finansowego.
Do kategorii tej zalicza się udziały i akcje długoterminowe.
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Do kategorii tej zaliczane są aktywa, które są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, a warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.
Do aktywów wycenianych w zamortyzowanym koszcie zalicza się należności finansowe, w tym należności z tytułu dostaw i usług, udzielone pożyczki oraz lokaty i depozyty bankowe.
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Do zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy należą przede wszystkim instrumenty pochodne (Spółka nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń) o ujemnej wartości godziwej. Wyceny instrumentów pochodnych w wartości godziwej dokonuje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego w oparciu o wyceny przeprowadzone przez banki lub inne instytucje finansowe realizujące transakcje. Wszelkie zyski lub straty z tytułu wyceny instrumentów pochodnych odnoszone są w przychody lub koszty działalności, której dotyczą, w szczególności instrumenty pochodne zabezpieczające przed ryzykiem walutowym w przychody lub koszty finansowe. Wartość godziwą instrumentów dłużnych stanowią przyszłe przepływy pieniężne zdyskontowane bieżącą rynkową stopą procentową właściwą dla podobnych instrumentów. Wszelkie zyski lub straty z tego tytułu odnoszone są w przychody lub koszty finansowe.
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Pozostałe zobowiązania finansowe, niezaliczone do zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy zalicza się do zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie. Do kategorii tej zaliczane są głównie zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz zaciągnięte kredyty i pożyczki. Zobowiązania zaliczone do tej kategorii wycenia się w zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
15.9. Wbudowane instrumenty pochodne
Wbudowane instrumenty pochodne są oddzielane od umów i traktowane jak instrumenty pochodne, jeżeli warunki ich wyodrębnienia są spełnione.
Wbudowane instrumenty pochodne są wykazywane w podobny sposób jak samodzielne instrumenty pochodne, które nie są uznane za instrumenty zabezpieczające.
15.10. Zapasy i prawa majątkowe
Zapasy obejmują w szczególności:
materiały;
towary;
produkty (wyroby i usługi) wytworzone lub przetworzone, zdatne do sprzedaży;
półprodukty i produkcja w toku (w działalności usługowej).
Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia/kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto.
Rodzaj zapasu |
Zasady wyceny |
Materiały |
Cena nabycia (średnio ważona). |
Produkty gotowe, półprodukty |
Koszt bezpośredni oraz odpowiedni narzut pośrednich kosztów produkcji ustalony przy założeniu normalnego wykorzystania mocy produkcyjnych, z wyłączeniem kosztów finansowania zewnętrznego (średnioważony w roku). |
Towary |
Cena nabycia (średnio ważona). |
Prawa majątkowe |
Nabyte wg ceny nabycia, wygenerowane lub otrzymane nieodpłatnie wg wartości godziwej (średnio ważona). |
Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia zapasów składają się koszty zakupu, koszty przetworzenia oraz inne koszty poniesione w trakcie doprowadzenia zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu.
Koszty zakupu zapasów składają się z ceny zakupu, ceł importowych i pozostałych podatków (inne niż możliwe do odzyskania w okresie późniejszym przez jednostkę gospodarczą od urzędów skarbowych) oraz kosztów transportu, załadunku, wyładunku oraz innych kosztów dających się bezpośrednio przyporządkować do pozyskania wyrobów, materiałów i usług. Przy określaniu kosztów zakupu odejmuje się opusty, rabaty handlowe i inne podobne pozycje.
Ceną sprzedaży netto możliwą do uzyskania jest szacowana cena sprzedaży dokonywana w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszona o koszty wykończenia i szacowane koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku.
Wygenerowane prawa majątkowe ujmowane są na bieżąco jako zapasy oraz drugostronnie jako zmniejszenie kosztów produkcji. Do czasu potwierdzenia ilości odpowiednio przez Urząd Regulacji Energetyki i audyt weryfikujący zmiany ujętych w ewidencji praw majątkowych traktuje się jako zmiany szacunków.
Prawa majątkowe przyznane z tytułu zrealizowania projektów zakwalifikowanych do Krajowego Planu Inwestycyjnego (KPI) lub z tytułu zrealizowania projektów poprawy efektywności energetycznej wyceniane są na moment początkowego ujęcia w wartości godziwej i ujmowane jako „Prawa majątkowe” a drugostronnie jako „Dotacja” do środków trwałych nabytych/wytworzonych w ramach realizacji projektu.
Przyznane nieodpłatnie prawa majątkowe wyceniane są na moment początkowego ujęcia w wartości godziwej jako składnik aktywów – „Prawa majątkowe” w korespondencji z „Dotacjami”. Wartość godziwą praw majątkowych stanowi iloczyn ich ilości i ceny rynkowej z dnia przyznania.
Zapasy i prawa majątkowe są wykazywane w wartości netto (pomniejszonej o odpisy aktualizujące). Odpisy aktualizujące wartość tworzy się w związku z utratą ich wartości, celem doprowadzenia wartości zapasów i praw majątkowych do poziomu możliwej do odzyskania wartości netto.
Utworzenie i odwrócenie odpisu aktualizującego wartość zapasów ujmowane jest jako odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie:
kosztu wytworzenia sprzedanych produktów - w przypadku utraty wartości wyrobów gotowych, półfabrykatów, produkcji w toku, materiałów i surowców służących do produkcji, praw majątkowych przeznaczonych na potrzeby własne;
wartości sprzedanych towarów i materiałów - w przypadku utraty wartości towarów, materiałów i praw majątkowych przeznaczonych do sprzedaży.
Skutki różnic wynikających z inwentaryzacji zapasów ujmowane są w działalności, której dotyczą.
Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO2 )
Zasady stosowane od 01 stycznia 2020 roku
Przyznane nieodpłatnie prawa do emisji CO2 ujmowane są w wartości godziwej ustalonej wg ceny rynkowej z dnia ich przyznania z uwzględnieniem kursu waluty ustalonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego obowiązującego na ten dzień. Początkowe ujęcie nieodpłatnie przyznanych praw do emisji ujmuje się jako składnik aktywów – „Prawa majątkowe” w korespondencji z „Dotacjami”.
Należne, lecz nieprzyznane prawa do emisji ujmuje się jako należności. Do czasu przyznania praw do emisji zmiany wartości tych praw traktuje się jako zmiany szacunków.
Nabyte prawa na moment początkowego ujęcia wyceniane są w cenie nabycia.
W oparciu o rzeczywistą emisję, koszty bieżącego okresu obciążane są wartością praw przypadających na tę emisję w korespondencji z pozycją biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Utworzone bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów obciążają koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Równolegle do obciążenia kosztów, następuje rozliczenie dotacji – odciążenie kosztów – odrębnie dla każdej instalacji, w proporcji rzeczywistych emisji do emisji planowanej na dany rok. Nadwyżki nieodpłatnie przyznanych praw nad planowaną emisją przesuwane są na pozostałe instalacje lub elektrociepłownię.
Do wysokości posiadanych przez Spółkę praw, równowartość praw do emisji CO2 ustala się w oparciu o średnioważoną cenę odrębnie dla praw przyznanych nieodpłatnie oraz nabytych i zawartych na dzień bilansowy kontraktów terminowych na zakup praw przeznaczonych do zabezpieczenia emisji danego roku, z których dostawa praw nastąpi przed upływem terminu umorzenia. W przypadku braku ilości praw do pokrycia rzeczywistej emisji, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dotyczące różnicy pomiędzy emisją rzeczywistą a posiadanymi prawami, w tym wynikających z posiadanych kontraktów, ustalane są wg cen rynkowych z dnia bilansowego.
Na koniec okresu sprawozdawczego wartość praw jest weryfikowana w odniesieniu do ich wartości rynkowej na dzień bilansowy.
W przypadku sprzedaży praw, przychody z tytułu sprzedaży ujmowane są na zasadach ogólnych.
Okresem rozliczeniowym praw do emisji CO2 jest rok kalendarzowy. Wykorzystane prawa do emisji ulegają umorzeniu i wyłącza się je z ewidencji. Wyłączenie z ewidencji następuje w korespondencji z biernymi rozliczeniami międzyokresowymi kosztów (rozliczenie rmk).
Wartość niewykorzystanych i niesprzedanych praw do emisji, które ulegają umorzeniu odpisuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
Zasady stosowane do 31 grudnia 2019 roku
Przyznane nieodpłatnie prawa do emisji CO2 ujmowane są w wartości godziwej ustalonej wg ceny rynkowej z dnia ich przyznania z uwzględnieniem kursu waluty ustalonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego obowiązującego na ten dzień. Początkowe ujęcie nieodpłatnie przyznanych praw do emisji ujmuje się jako składnik aktywów – „Prawa majątkowe” w korespondencji z „Dotacjami”.
Należne, lecz nieprzyznane prawa do emisji ujmuje się jako należności. Do czasu przyznania praw do emisji zmiany wartości tych praw traktuje się jako zmiany szacunków.
Nabyte prawa na moment początkowego ujęcia wyceniane są w cenie nabycia.
W oparciu o rzeczywistą emisję, koszty bieżącego okresu obciążane są wartością praw przypadających na tę emisję w korespondencji z pozycją biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Utworzone bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów obciążają koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Równolegle do obciążenia kosztów, następuje rozliczenie dotacji – odciążenie kosztów – do wysokości wartości praw przyznanych nieodpłatnie przeznaczonych do umorzenia.
Do wysokości posiadanych przez Spółkę praw, równowartość praw do emisji CO2 ustala się w oparciu o średnioważoną cenę odrębnie dla praw przyznanych nieodpłatnie oraz nabytych i zawartych na dzień bilansowy kontraktów terminowych na zakup praw przeznaczonych do zabezpieczenia emisji danego roku, z których dostawa praw nastąpi przed upływem terminu umorzenia. W przypadku braku ilości praw do pokrycia rzeczywistej emisji, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dotyczące różnicy pomiędzy emisją rzeczywistą a posiadanymi prawami, w tym wynikających z posiadanych kontraktów, ustalane są wg cen rynkowych z dnia bilansowego.
Na koniec okresu sprawozdawczego wartość praw jest weryfikowana w odniesieniu do ich wartości rynkowej na dzień bilansowy.
W przypadku sprzedaży praw, przychody z tytułu sprzedaży ujmowane są na zasadach ogólnych.
Okresem rozliczeniowym praw do emisji CO2 jest rok kalendarzowy. Wykorzystane prawa do emisji ulegają umorzeniu i wyłącza się je z ewidencji. Wyłączenie z ewidencji następuje w korespondencji z biernymi rozliczeniami międzyokresowymi kosztów (rozliczenie rmk).
Wartość niewykorzystanych i niesprzedanych praw do emisji, które ulegają umorzeniu odpisuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
15.11. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
Należności z tytułu dostaw i usług są aktywami finansowymi, niebędącymi instrumentami pochodnymi, o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, nienotowanymi na aktywnym rynku. Należności z tytułu dostaw i usług powstają w wyniku podstawowej działalności Spółki.
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności finansowe wycenia się na koniec okresu sprawozdawczego według zamortyzowanego kosztu (tj. zdyskontowane przy użyciu efektywnej stopy procentowej) pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości. W przypadku należności krótkoterminowych o terminie płatności do 365 dni przyjmuje się, że wycena ta odpowiada kwocie należnej zapłaty.
Należności z tytułu dostaw i usług korygowane są o należne rabaty (dyskonto, premie, bonusy upusty) z uwagi na przyjęte założenie, że ich rozliczenie odbywać się będzie poprzez potrącenie.
Pozostałe należności stanowią:
a/ inne należności spełniające definicję aktywów finansowych, w tym:
należności z tytułu rozliczenia pochodnych instrumentów finansowych;
należności z tytułu dywidend;
odsetki od należności;
zaliczki, które będą rozliczone w formie pieniężnej;
pozostałe należności finansowe;
b/ inne należności nie spełniające definicji aktywów finansowych, w tym:
przekazane zaliczki na dostawy oraz na środki trwałe, środki trwałe w budowie i wartości niematerialne, które zostaną rozliczone poprzez fizyczną dostawę lub wykonanie usługi;
należności z tytułu podatków (inne niż należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego);
pozostałe należności niefinansowe;
rozliczenia międzyokresowe czynne.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe.
Należności niestanowiące aktywów finansowych ujmuje się początkowo w wartości nominalnej i wycenia na koniec okresu sprawozdawczego w kwocie wymagającej zapłaty.
Wartość należności jest aktualizowana przy uwzględnieniu stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, dokonywane są szacunki oczekiwanych strat kredytowych. Zasady ustalania oczekiwanych strat kredytowych opisane zostały w nocie 15.8.
Kwota odpisów może ulec zmniejszeniu w przypadku posiadania wiarygodnych dokumentów, z których wynika, iż należności zostały zabezpieczone i ich zapłata jest wysoce prawdopodobna.
Odpisy oczekiwanych strat kredytowych ujmuje się w ciężar kosztów sprzedaży, z wyjątkiem odpisów aktualizujących dotyczących należności z tytułu odsetek od należności z tytułu dostaw i usług, które ujmuje się w kosztach finansowych. Odpisy odnoszące się do pozostałych należności, innych niż należności odsetkowe, ujmuje się w pozostałych kosztach operacyjnych. Odwrócenie odpisów ujmuje się, jeżeli w kolejnych okresach utrata wartości uległa zmniejszeniu, a wzrost wartości aktywa finansowego może być przypisany do zdarzeń występujących po momencie ujęcia odpisu. Odwrócenie odpisu ujmuje się w sprawozdaniu z całkowitych dochodów odpowiednio jako zmniejszenie kosztów sprzedaży lub jako przychody finansowe/pozostałe przychody operacyjne.
Aktywa z tytułu umów
W przypadku poniesienia kosztów związanych ze świadczeniem usługi/realizacją umowy przez stronę trzecią na rzecz klientów przed wykonaniem umowy, koszty te stanowią koszty wykonania umowy i podlegają aktywowaniu. Są one rozliczane przez okres wykonywania zobowiązań wynikających z umowy. Aktywowane koszty wykazywane są w odrębnej pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej – „Aktywa z tytułu umów”.
15.12. Pozostałe aktywa finansowe
Pozostałe aktywa finansowe wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej obejmują udzielone pożyczki oraz lokaty bankowe i inne środki pieniężne ulokowane na okres przekraczający trzy miesiące licząc od daty ich ulokowania.
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartość pozostałych aktywów finansowych skorygowana jest o oszacowane straty kredytowe. Szacowanie strat kredytowych opiera się na ratingu instytucji finansowych i przedsiębiorstw, w których ulokowane są środki pieniężne bądź udzielone pożyczki.
15.13. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej obejmują środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe o pierwotnym okresie zapadalności nieprzekraczającym trzech miesięcy.
Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składa się ze środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, skorygowanych o naliczone na dzień bilansowy odsetki, różnice kursowe z wyceny walut obcych oraz oszacowane straty kredytowe. Szacowanie strat kredytowych opiera się na ratingu instytucji finansowych, w których zdeponowane są środki pieniężne.
15.14. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
Aktywa trwałe klasyfikuje się jako przeznaczone do sprzedaży, jeżeli ich wartość bilansowa będzie odzyskana raczej poprzez transakcje sprzedaży niż poprzez kontynuowanie użytkowania, pod warunkiem, iż są dostępne do natychmiastowej sprzedaży w obecnym stanie, z zachowaniem warunków, które są zwyczajowo stosowane przy sprzedaży tych aktywów oraz ich sprzedaż jest wysoce uprawdopodobniona.
Aktywa trwałe wycenia się według niższej z dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia. Różnica z wyceny do wartości godziwej ujmowana jest w pozostałych kosztach operacyjnych. W momencie późniejszej wyceny, ewentualne odwrócenie wartości godziwej ujmuje się w pozostałych przychodach operacyjnych.
W przypadku, gdy składnik nie spełnia już kryteriów kwalifikacji do aktywów przeznaczonych do sprzedaży, ujmuje się go w tej pozycji bilansowej, z której był uprzednio ujęty i wycenia się go w kwocie niższej z dwóch:
wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację składnika aktywów jako przeznaczony do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację lub aktualizację wyceny, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów nie został zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży lub
wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o jego nie sprzedawaniu.
15.15. Kapitał własny
Kapitały własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na jego rodzaje, według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami Statutu Spółki.
Kapitał zakładowy wykazywany jest w wysokości określonej w Statucie Spółki i Krajowym Rejestrze Sądowym.
Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej stanowią nadwyżki osiągnięte przy emisji, pomniejszone o koszty poniesione w związku z emisją akcji.
Zyski zatrzymane stanowią: kapitał zapasowy, kapitały rezerwowe i pozostałe, zyski i straty aktuarialne, niepodzielony zysk lub niepokryta strata z lat ubiegłych (skumulowane zyski/straty z lat ubiegłych), wynik finansowy bieżącego roku obrotowego.
15.16. Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek
W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane według wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki.
Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne są wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania.
15.17. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
Zobowiązania stanowią obecny, wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek, którego wypełnienie, według oczekiwań, spowoduje wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług obejmują:
zobowiązania przypadające do zapłaty za dobra lub usługi, które zostały dostarczone lub wykonane oraz zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą;
rozliczenia międzyokresowe bierne, czyli zobowiązania przypadające do zapłaty za usługi, które zostały wykonane, ale nie zostały opłacone, zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą, przy czym kwota lub termin zapłaty są mniej niepewne niż w przypadku rezerw;
zobowiązania przypadające do zapłaty za materiały i towary, które jeszcze nie zostały dostarczone, ale zgodnie z warunkami współpracy, znaczące ryzyka i korzyści związane z ich własnością przeszły już na Spółkę.
Pozostałe zobowiązania obejmują:
a/ zobowiązania spełniające definicję zobowiązań finansowych, w tym:
zobowiązania z tytułu wynagrodzeń osobowych;
zobowiązania z tytułu dywidend;
zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, jeżeli ich rozliczenie nastąpi w formie pieniężnej;
zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych itp.;
bierne rozliczenia międzyokresowe, czyli zobowiązania przypadające do zapłaty za usługi, które zostały wykonane, ale nie zostały opłacone, zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą, przy czym kwota lub termin zapłaty są mniej niepewne niż w przypadku rezerw, inne niż zaklasyfikowane do zobowiązań z tytułu dostaw i usług;
b/ zobowiązania niespełniające definicji zobowiązań finansowych, w tym:
zobowiązania z tytułu podatków (inne niż zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego, które są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębnie), opłat, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych;
bierne rozliczenia międzyokresowe inne niż zaklasyfikowane do zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz innych zobowiązań finansowych, w tym oszacowane opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska naturalnego, dla których moment płatności przypada w okresach późniejszych niż koniec okresu sprawozdawczego i na które nie otrzymano jeszcze decyzji potwierdzającej powstanie zobowiązania;
zobowiązania wobec pracowników, jeżeli ich uregulowanie nastąpi w innej formie niż poprzez wypłatę środków pieniężnych;
zobowiązania wobec pracowników z tytułu podróży służbowych;
fundusze specjalne, w tym zobowiązanie z tytułu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) po pomniejszeniu o środki pieniężne, należności z tytułu pożyczek udzielonych ze środków ZFŚS;
rozliczenia międzyokresowe przychodów, z wyjątkiem dotacji rządowych prezentowanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębnie.
Zobowiązania finansowe inne niż zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, na koniec okresu sprawozdawczego wycenia się według zamortyzowanego kosztu, tj. zdyskontowane przy użyciu efektywnej stopy procentowej. W przypadku zobowiązań krótkoterminowych o terminie płatności do 365 dni przyjmuje się, że wycena ta odpowiada kwocie wymagającej zapłaty.
Zobowiązania niezaliczone do zobowiązań finansowych wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty.
Zobowiązania z tytułu umów
Zobowiązania z tytułu umów obejmują zobowiązania do wykonania świadczenia w postaci prawa materialnego po spełnieniu określonego warunku, wynagrodzenia za działania marketingowe, otrzymane zaliczki na dostawy wyrobów gotowych, towarów i wykonanie usług oraz zafakturowane, ale jeszcze nie w pełni wykonane usługi.
15.18. Rezerwy
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów po pomniejszeniu o wszelkie zwroty.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.
15.19. Świadczenia pracownicze
Nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne
Zgodnie z obowiązującymi Spółkę przepisami dotyczącymi wynagradzania, pracownikom przysługuje nagroda jubileuszowa, odprawa emerytalna i rentowa, natomiast w przypadku śmierci pracownika, osobom uposażonym, odprawa pośmiertna. Spółka tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych, odpraw pośmiertnych oraz nagród jubileuszowych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Spółka nie wydziela aktywów, które w przyszłości służyłyby uregulowaniu zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych, odpraw pośmiertnych oraz nagród jubileuszowych.
Wartość przyszłych zobowiązań z tytułu nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i rentowych oraz odpraw pośmiertnych wyliczana jest przez uprawnionego aktuariusza przy zastosowaniu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych z uwzględnieniem prognozowanego wzrostu wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru przyszłych świadczeń, założonej stopy dyskonta, założonym prawdopodobieństwie osiągnięcia odpowiedniego stażu pracy (prawdopodobieństwo osiągnięcia uprawnień do nagrody jubileuszowej), prawdopodobieństwie dożycia przez pracownika wieku emerytalnego (prawdopodobieństwo osiągnięcia uprawnień do jednorazowej odprawy emerytalnej), prawdopodobieństwie inwalidztwa pracownika przed osiągnięciem wieku emerytalnego (prawdopodobieństwo osiągnięcia uprawnień do jednorazowej odprawy rentowej), pod warunkiem pozostania w stosunku pracy z obecnym pracodawcą oraz w odniesieniu do odpraw pośmiertnych umieralność i prawdopodobieństwo dożycia.
Wysokość rezerwy aktualizowana jest co najmniej na koniec danego roku obrotowego. Korekta zwiększająca lub zmniejszająca wysokość rezerwy odnoszona jest w koszty działalności operacyjnej, za wyjątkiem zysków/(strat) aktuarialnych dotyczących programów określonych świadczeń po okresie zatrudnienia, które ujmowane są w innych całkowitych dochodach.
Wykorzystanie tego typu rezerw powoduje zmniejszenie rezerwy. Rozwiązanie powyższej rezerwy koryguje (zmniejsza) odpowiednio koszty operacyjne lub inne całkowite dochody.
Świadczenie związane z ustaniem stosunku pracy
W przypadku rozwiązania stosunku pracy, pracownikom Spółki przysługują świadczenia przewidziane przez obowiązujące w Polsce przepisy prawa pracy, między innymi ekwiwalent z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego oraz odszkodowania z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy.
Rezerwy/rozliczenia międzyokresowe kosztów/zobowiązania na pozostałe świadczenia związane z ustaniem stosunku pracy tworzone są w momencie ustania stosunku pracy. Ich aktualizacja następuje najpóźniej na koniec roku obrotowego.
Nagroda roczna, wynagrodzenie zmienne
Pracownikom Spółki przysługuje prawo do nagrody rocznej. Jej wysokość, zgodnie z przyjętymi w Spółce regulacjami, uzależniona jest od uzyskanych w danym roku wyników finansowych.
Osobom zatrudnionym w Spółce na podstawie umów cywilnoprawnych oraz tzw. kontraktów menadżerskich przysługuje prawo do wynagrodzenia uzależnionego od stopnia realizacji wyznaczonych celów (wynagrodzenie zmienne).
Rezerwa na nagrodę roczną oraz wynagrodzenie zmienne tworzona jest w ciężar kosztów operacyjnych.
Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych z zysku netto
Zgodnie z obowiązującymi Spółkę przepisami możliwe jest przeznaczenie części zysku na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). W związku z tym, że na koniec okresu sprawozdawczego nie jest możliwe wiarygodne oszacowanie kwoty zobowiązania Spółka ujmuje koszty świadczeń pracowniczych dotyczących odpisów na ZFŚS z zysku netto w kosztach roku obrotowego, w którym podjęta została uchwała o przeznaczeniu części zysku netto na ZFŚS.
Pozostałe świadczenia pracownicze
Koszty pozostałych świadczeń pracowniczych ujmowane są w kosztach roku obrotowego, w którym zostały zatwierdzone do wypłaty, chyba że możliwe jest wiarygodne określenie kwoty świadczenia.
15.20. Przychody
Wysokość przychodów ustala się według wartości godziwej otrzymanej bądź należnej zapłaty.
W przypadku, gdy wpływ zmian wartości pieniądza w czasie jest istotny (za taki uważa się okres uzyskania zapłaty dłuższy niż 365 dni), przychody wycenia się według wartości zdyskontowanej. Wartość dyskonta jest odnoszona stosownie do upływu czasu jako zwiększenie wartości należności, a drugostronnie jako przychody finansowe.
Przychody ujmowane i prezentowane są w podziale na przychody ze sprzedaży (produktów, materiałów i towarów), pozostałe przychody operacyjne (dotyczące majątku trwałego, dotacji, kar i odszkodowań) oraz przychody finansowe (dotyczące działalności o charakterze finansowym, w tym majątku finansowego, różnic kursowych oraz wyniku na transakcjach zabezpieczających przed ryzykiem walutowym oraz lokowania nadwyżek środków pieniężnych).
Przychody z tytułu sprzedaży produktów, materiałów i towarów
Przychody ze sprzedaży produktów (w tym ze sprzedaży usług), materiałów i towarów są to głównie przychody z tytułu umów zawartych z klientami, których identyfikacja uregulowana została w MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”.
Przychody te ujmowane są zgodnie z 5-etapowym modelem ujmowania przychodów:
identyfikacja umowy z klientem;
identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczenia zawartych w umowie;
ustalenie ceny transakcyjnej;
przypisanie ceny transakcyjnej do zobowiązań do wykonania świadczenia zawartych w umowie;
ujęcie przychodu w chwili wypełnienia zobowiązań.
W ramach powyższego modelu wydzielane jest:
wynagrodzenie za działania reklamowe i promocyjne klienta, które kwalifikowane jest jako bonifikata, do której klient ma prawo po wykonaniu określonych w umowie działań reklamowych i marketingowych; realizacja działań reklamowych i promocyjnych przez klienta stanowi zmienny element wynagrodzenia;
wynagrodzenie stałej bonifikaty na jednostkę produktu, niezależnego od rodzaju produktu, która alokowana jest do poszczególnych produktów oferowanych w ramach umowy proporcjonalnie do indywidualnych cen sprzedaży;
zobowiązanie Spółki do wykonania świadczenia w postaci prawa materialnego, tj. prawa kupującego do zakupu produktów/towarów w przyszłości po obniżonych cenach, po spełnieniu określonego warunku;
zobowiązanie do świadczenia przez Spółkę usług transportu lub transportu i ubezpieczenia świadczonych po przekazaniu kontroli nad towarem/produktem na rzecz klienta, uwzględnionych w cenie towaru/produktu (warunki dostawy wg INCOTERMS CIF, CIP, CFR, CPT) skutkuje ujmowaniem korekty przychodu w części dotyczącej niezrealizowanej, wydzielonej usługi transportu lub transportu i ubezpieczenia.
Przysługujące klientowi wynagrodzenia z wyżej wskazanych tytułów do czasu realizacji usługi, uzyskania bonifikaty czy prawa do nabycia produktu po obniżonej cenie, wykazywane jest w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako zobowiązania z tytułu umów.
Przychody z tytułu sprzedaży produktów, materiałów i towarów ustalane są i ujmowane z uwzględnieniem warunków INCOTERMS, w szczególności w zakresie identyfikacji zobowiązań oraz przekazania kontroli nad produktem/towarem.
Przychody z tytułu świadczenia usług ujmowane są po ich wykonaniu, chyba że z zawartych umów wynika etapowe rozliczanie ich realizacji lub umowy dotyczą usług świadczonych w sposób ciągły.
Przychody z tytułu odsetek
Przychody z tytułu odsetek ujmowane są sukcesywnie w miarę ich narastania, w stosunku do wartości bilansowej netto danego składnika aktywów finansowych.
Przychody z tytułu dywidend
Dywidendy ujmowane są w momencie ustalenia praw akcjonariuszy lub udziałowców do ich otrzymania.
Przychody z tytułu wynajmu
Przychody z tytułu wynajmu nieruchomości inwestycyjnych ujmowane są metodą liniową przez okres wynajmu w stosunku do otwartych umów.
15.21. Koszty
Koszty ujmowane są z uwzględnieniem zasady kompletności, współmierności i ostrożności. Ponoszone przez Spółkę koszty ujmowane i prezentowane są w podziale na koszty operacyjne, pozostałe koszty operacyjne oraz koszty finansowe.
Koszty operacyjne obejmują koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, koszty sprzedaży i handlowe oraz koszty ogólnego zarządu. Koszty w układzie rodzajowym ujmowane są w momencie ich wpływu na wynik finansowy, niezależnie od momentu ich poniesienia.
Pozostałe koszty operacyjne obejmują transakcje dotyczące majątku trwałego, darowizn oraz kar i odszkodowań.
Koszty finansowe obejmują transakcje związane z pozyskaniem i obsługą zewnętrznych źródeł finansowania działalności Spółki, transakcje dotyczące majątku finansowego, różnice kursowe oraz wyniki na transakcjach zabezpieczających przed ryzykiem walutowym.
15.22. Dotacje
Dotacje ujmowane są w momencie zaistnienia uzasadnionej pewności, że dotacja zostanie uzyskana oraz, że spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki.
Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów, wówczas jej wartość godziwa ujmowana jest jako przychody przyszłych okresów, a następnie stopniowo odpisywana w pozostałe przychody operacyjne, przez szacowany okres użytkowania związanego z nią składnika aktywów, równolegle do odpisów amortyzacyjnych.
Jeżeli dotacja dotyczy pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana współmiernie do kosztów, które dotacja ta ma kompensować. Jeżeli dotacja jest formą rekompensaty za już poniesione koszty lub straty, lub została przyznana celem udzielenia jej natychmiastowego finansowego wsparcia, bez towarzyszących przyszłych kosztów, ujmuje się ją w okresie, w którym stała się należna.
Rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne otrzymane w formie dotacji ujmuje się w wartości godziwej.
15.23. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy obejmuje część bieżącą i odroczoną.
Rezerwa na podatek dochodowy jest tworzona w stosunku do wszystkich różnic przejściowych występujących na koniec okresu sprawozdawczego między wartością podatkową aktywów i pasywów a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.
Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:
z wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych aktywów podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:
z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana na koniec każdego okresu sprawozdawczego i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Ulgi w podatku dochodowym z tytułu prowadzenia działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE), tj. zwolnienie z podatku dochodu osiągniętego z działalności prowadzonej na terenie SSE na podstawie uzyskanych zezwoleń, Spółka ujmuje w wysokości i w momencie spełnienia wymagań wynikających z otrzymanego zezwolenia. Do czasu wypełnienia warunków zezwolenia na prowadzenie działalności w SSE, potencjalna ulga wynikająca z poniesionych na dzień bilansowy nakładów, prezentowana jest w pozycjach pozabilansowych, jako należność warunkowa. Na należną, a niewykorzystaną kwotę ulgi tworzony jest odroczony podatek dochodowy.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana.
Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym ujmowany jest w kapitale własnym.
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej rezerwy lub aktywa z tytułu podatku odroczonego prezentowane są po skompensowaniu.
15.24. Zysk netto na akcję
Zysk netto na akcję dla każdego okresu jest obliczony poprzez podzielenie zysku netto za dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym.
16. Informacje dotyczące segmentów
Wyodrębnione segmenty odzwierciedlają zarzadzanie produkcją od strony planowania i rozwoju mocy produkcyjnych oraz sprzedażą i realizacją strategii rozwoju w ramach linii produktowych.
Wydzielone segmenty opierają się na zrzeszeniu w ramach segmentu produktów (linii produktowych) spójnych pod względem produkcyjnym oraz rynkowym, w przypadku segmentu AGRO – pochodnych tego samego produktu, czyli amoniaku, w przypadku segmentu Tworzywa – produkty z przetwórstwa benzenu.
Segment Agro obejmuje wytwarzanie amoniaku oraz produktów pochodzących z jego przetwórstwa, w szczególności mocznika i jego roztworów, w tym roztwór saletrzano-mocznikowy, melaminy, kwasu azotowego, saletry amonowej, gazów technicznych oraz dodatkowo nadtlenku wodoru.
Głównymi produktami handlowymi Segmentu Agro są:
nawozy azotowe – PULAN®, PULREA® i PULGRAN® (mocznik), PULGRAN®S (siarczan mocznikowo-amonowy), RSM® i RSM®S (roztwór saletrzano-mocznikowy z siarką), PULSAR® i siarczan amonu z Instalacji Odsiarczania Spalin, PULASKA® (roztwór nawozu azotowego z siarką), NOXy®, PULNOX® (roztwory mocznika);
melamina;
nadtlenek wodoru;
LIKAM® (woda amoniakalna);
COOLANT® (suchy lód).
W Segmencie Agro realizowana jest również sprzedaż towarów i materiałów oraz sprzedaż usług Segmentu.
Segment Tworzywa obejmuje wytwarzanie i sprzedaż produktów pochodzących z przetwórstwa benzenu, w szczególności kaprolaktam, który jest głównym produktem handlowym tego Segmentu – CAPROLAKTAM™ (płatkowany i ciekły).
Segment Energetyka obejmuje wytwarzanie produktów/mediów: energia cieplna, pary technologiczne oraz wody, które są jednocześnie produktami handlowymi tego Segmentu.
W Segmencie Energetyka realizowana jest również sprzedaż towarów i materiałów (energia elektryczna, gaz ziemny, prawa majątkowe) oraz sprzedaż innych usług Segmentu.
Segment Pozostała Działalność obejmuje:
produkcję i sprzedaż worków z folii, folii, worków śmieciowych;
sprzedaż towarów i materiałów oraz usług nie przypisaną do wyżej wymienionych Segmentów.
Poszczególne Segmenty w ramach swojej działalności produkcyjnej zużywają surowce/półfabrykaty/media. Jeżeli potrzebne do produkcji komponenty nie są dostępne w ramach Segmentu są pozyskiwane od innych Segmentów, w których są wytwarzane – obroty wewnętrzne.
Przepływy między segmentami są wyceniane według rzeczywistego technicznego kosztu wytworzenia powiększonego o marżę zróżnicowaną w zależności od rodzaju przepływu, i tak:
dla produktów wytwarzanych w jednym Segmencie, a sprzedawanych przez inny Segment – rzeczywista marża zysku (po uwzględnieniu kosztów sprzedaży) dzielona jest pomiędzy Segment produkujący i Segment sprzedający proporcjonalnie do udziału technicznego kosztu wytworzenia półproduktu do kosztu własnego sprzedaży produktu sprzedanego;
dla amoniaku – marża ustalana jest na poziomie marży realizowanej przez podmioty zewnętrzne, których przedmiot działalności można uznać za porównywalny do działalności Spółki;
dla mediów energetycznych, z uwagi na to, że wytwarzanie mediów energetycznych jest działalnością pomocniczą dla Segmentów Agro i Tworzywa, przyjęto marżę w wysokości 0%, tj. Segment Energetyka generuje zysk/stratę wyłącznie na sprzedaży zewnętrznej;
dla usług oraz pozostałych półproduktów – przyjęto marżę w wysokości 0% z uwagi na nieistotny wpływ na ocenę segmentów.
Wybrane dane dotyczące przychodów i zysków oraz aktywów i zobowiązań segmentów operacyjnych Spółki
Na dzień 31 grudnia 2020 roku nieprzypisane do segmentów aktywa w kwocie 1 847 420 tysięcy złotych stanowią:
niefinansowy majątek trwały w kwocie 772 674 tysięcy złotych;
środki pieniężne i ich ekwiwalenty w kwocie 482 593 tysięcy złotych;
udziały i akcje w kwocie 273 050 tysięcy złotych;
pozostałe aktywa finansowe w kwocie 29 969 tysięcy złotych;
należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe w kwocie 164 158 tysięcy złotych;
zapasy, w tym prawa majątkowe w kwocie 124 967 tysięcy złotych;
pozostałe tytuły w kwocie 9 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku nieprzypisane do segmentów zobowiązania w kwocie 390 529 tysięcy złotych stanowią:
zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe w kwocie 214 173 tysięcy złotych;
rezerwy, w tym rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, w kwocie 83 055 tysięcy złotych;
pozostałe zobowiązania finansowe w kwocie 35 468 tysięcy złotych;
zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych w kwocie 42 675 tysięcy złotych;
pozostałe tytuły w kwocie 15 158 tysięcy złotych.
Podział geograficzny przychodów z tytułu sprzedaży produktów od klientów zewnętrznych odpowiada lokalizacji kontrahentów.
Aktywa trwałe inne niż instrumenty finansowe, aktywa z tytułu podatku odroczonego, aktywa z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia oraz prawa wynikające z umów ubezpieczeniowych zlokalizowane są w Polsce, gdzie Spółka ma siedzibę.
W 2020 roku przychody z tytułu transakcji z zewnętrznym pojedynczym klientem nie stanowią więcej niż 10% łącznych przychodów Spółki.
17. Przychody i koszty
17.1. Przychody ze sprzedaży
Kategorie przychodów z umów z klientami
Przychody z tytułu sprzedaży produktów, materiałów i towarów ustalane są i ujmowane z uwzględnieniem warunków INCOTERMS, w szczególności w zakresie przekazania kontroli nad produktem/towarem. W ramach analizy poszczególnych warunków dostaw w przypadku warunków CIF, CIP, CFR i CPT wydzielane jest wynagrodzenie za usługi transportu lub transportu i ubezpieczenia świadczonych przez Spółkę po przekazaniu kontroli nad towarem/produktem na rzecz klienta, uwzględnione w cenie towaru/produktu. Wydzielenie tych usług skutkuje ujmowaniem przychodu w części dotyczącej wydzielonej usługi transportu lub transportu i ubezpieczenia z opóźnieniem w stosunku do dostawy, tj. w okresie adekwatnym do zakończenia realizacji zobowiązań. Przychody ze świadczenia tych usług prezentowane są łącznie z przychodami ze sprzedaży produktów, których dotyczą.
Przychody ze sprzedaży produktów skorygowane są o potencjalnie przysługujące „bonusy od obrotu” oraz bonusy dla odbiorów, które mogą być im przyznane za realizację zobowiązań wynikających z umów.
W ramach zawartych umów klienci świadczą na rzecz Spółki różne działania marketingowe i promocyjne, za które otrzymują wynagrodzenie oparte na ilości sprzedanego przez Spółkę na rzecz klienta (zł/tona). Usługi w ramach działań marketingowych i promocyjnych nie są odrębne od sprzedaży produktów. Ze względu na ich charakter i warunki opłat wynagrodzenie za działania marketingowe i promocyjne klienta ma charakter bonifikaty, do której klient ma prawo po ich wykonaniu, w związku z powyższym przysługujące klientom wynagrodzenie pomniejsza przychody ze sprzedaży.
Stosowane przez Spółkę zasady rozpoznawania przychodów zostały przedstawione w nocie 15.20.
Informacje dotycząca wpływu pandemii na przychody Spółki przedstawiono w nocie 50.
Przedstawione przypisanie przychodów do kategorii oraz kanałów dystrybucji w ocenie Zarządu Spółki opiera się na kompletnych osądach.
Do umów krótkoterminowych zaliczane są umowy zawarte na okresy krótsze niż 12 miesięcy oraz umowy ramowe realizowane w oparciu o krótkoterminowe zamówienia.
Stosowane przez Spółkę zasady i stany rozliczeń z klientami oraz narażenie Spółki na ryzyka z nimi związane zostały przedstawione w notach 30, 39, 43.2, 43.3, 43.5, 43.6.
17.2. Koszty według rodzaju, w tym koszty świadczeń pracowniczych
Zmiana kosztów rodzajowych w stosunku do roku poprzedniego wynika głównie:
w obszarze kosztów zużycia materiałów i energii ze zmian ilości zużycia surowców oraz ich cen, w szczególności niższych kosztów zużycia gazu ziemnego i benzenu (z uwagi na niższe ceny i niższe zużycie) oraz wyższych kosztach zużycia energii elektrycznej (z uwagi na wyższe zużycie surowca przy wyższej cenie) i węgla (z uwagi na niższe zużycie surowca przy wyższej cenie), jak również ujęcia rekompensaty przysługującej przedsiębiorstwom z tytułu ponoszenia kosztu zakupu uprawnień do emisji CO2 na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych w 2020 roku w wysokości 73,3 miliona złotych;
w obszarze kosztów amortyzacji, ze zrealizowanych i oddawanych do użytkowania projektów inwestycyjnych;
w obszarze świadczeń pracowniczych, ze wzrostu rezerw na zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i rentowych oraz odpraw pośmiertnych – aktualizacja wysokości rezerw aktuarialnych, wzrostu rezerw na wynagrodzenia z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych, skorygowanych o otrzymane dofinansowanie do wynagrodzeń oraz ubezpieczeń społecznych w celu ochrony miejsc pracy w ramach programu wsparcia przedsiębiorstw Tarcza 4,0 w wysokości 25,5 miliona złotych;
w obszarze podatków i opłat, z niższych kosztów certyfikatów energii elektrycznej;
w obszarze usług, głównie ze wzrostu kosztów usług transportowych i remontowych;
w obszarze pozostałych kosztów z dokonanych odpisów aktualizujących zapasy i należności.
Koszty wytworzenia produktów na potrzeby własne dotyczą obrotów występujących pomiędzy podstawową działalnością operacyjną a pozostałymi rodzajami działalności i dotyczą głównie poniesionych nakładów na środki trwałe w budowie oraz kosztów wytworzenia we własnym zakresie opakowań.
17.3. Pozostałe przychody operacyjne
Zmiany pozostałych przychodów operacyjnych wynikają głównie z ujęcia rekompensat przysługujących przedsiębiorstwom z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2 na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytworzenia produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych za 2019 rok, które otrzymała Spółka w wysokości 46,6 miliona złotych, z rozwiązaniem utworzonego w latach ubiegłych odpisu aktualizującego wartość niefinansowych aktywów trwałych przypisanych do CGU Agro w wysokości 17,4 miliona złotych, w związku z wynikiem testu przeprowadzonego dla tego CGU wskazującego na znaczne nadwyżki wartości odzyskiwalnej nad ich wartością bilansową oraz z rozliczenia otrzymanych dotacji na środki trwałe, w tym nieodpłatnego otrzymania świadectw efektywności energetycznej w kwocie ponad 3 milionów złotych, jak również częściowego rozwiązania rezerwy na kary z tytułu przekroczenia dopuszczalnych norm emisji przez elektrociepłownię w wysokości 2,3 miliona złotych. W związku z zakończoną kontrolą lubelski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska wydał decyzję wymierzającą karę za ponadnormatywną emisję do powietrza dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz pyłu z elektrociepłowni w łącznej kwocie 3,3 miliona złotych.
17.4. Pozostałe koszty operacyjne
17.5. Podział amortyzacji na poszczególne kategorie kosztów (układ kalkulacyjny)
Wzrost poziomu amortyzacji przypisanej do poszczególnych kategorii kosztów w układzie kalkulacyjnym jest efektem okresowej weryfikacji okresów ekonomicznej użyteczności majątku trwałego oraz zakończeniem realizacji projektów inwestycyjnych.
17.6. Przychody i koszty finansowe
Zmiany poziomu przychodów i kosztów finansowych wynikają przede wszystkim z odmiennej w stosunku do roku ubiegłego sytuacji na rynkach walutowych. W bieżącym roku Spółka poniosła stratę na instrumentach pochodnych oraz osiągnęła zyski na różnicach kursowych. W roku ubiegłym Spółka poniosła stratę na różnicach kursowych oraz osiągnęła zyski na instrumentach pochodnych. Łączny wpływ obu pozycji na wynik Spółki wyniósł w bieżącym roku (-) 3 968 tysięcy złotych, przy (+) 2 049 tysiącach złotych w roku ubiegłym.
Spadek kosztów finansowych jest głównie wynikiem utworzenia w ubiegłym roku odpisów aktualizujących wartość udziałów i akcji w związku ze spadkiem wartości spółek Zakłady Azotowe Chorzów S.A. (42 976 tysięcy złotych) oraz Grupy Azoty Koltar Sp. z o.o. (1 840 tysięcy złotych). W bieżącym roku odpisy aktualizujące wartość udziałów i akcji dotyczą spółek Grupa Azoty Koltar Sp. z o.o. (308 tysięcy złotych) oraz SCF NATURAL Sp. z o.o. (1 131 tysięcy złotych).
Dodatkowo w bieżącym roku uzyskano niższe niż w roku ubiegłym przychody z tytułu odsetek od zdeponowanych nadwyżek środków pieniężnych. Poziom przychodów z tytułu odsetek wynika głównie z niższego poziomu posiadanych nadwyżek finansowych oraz spadku stóp procentowych.
Na poziom przychodów i kosztów finansowych w bieżącym roku znaczny wpływ miały również zmiany szacunków strat kredytowych związanych z udzielonymi poręczeniami, gwarancjami i pożyczkami oraz depozytami środków pieniężnych.
Szczegółowe informacje dotyczące aktualizacji wartości inwestycji przedstawione zostały w nocie 27.
17.7. Informacje dotyczące cykliczności i sezonowości działalności Spółki
Sezonowość działalności Spółki występuje w obrocie nawozami. Jest ona zdeterminowana produkcją rolniczą, zależna od warunków biologiczno-technicznych oraz klimatycznych. Najwyższa konsumpcja tych produktów przypada na okres wiosennej aplikacji nawozów, tj. na okres od lutego do kwietnia. Poza sezonem aplikacji, w celu zmniejszania wpływu sezonowości konsumpcji nawozów na wyniki, Spółka zawiera kontrakty z partnerami handlowymi posiadającymi zaplecza logistyczne, umożliwiające regularne odbiory produktów nawozowych i ich magazynowanie u klienta przed aplikacją, prowadzi efektywną politykę cenową oraz dywersyfikuje sprzedaż na różnych rynkach. Powiększa też własną bazę magazynową, w szczególności zbiorników do przechowywania nawozów płynnych. Okresowe zmniejszenia aktywności na rynkach nawozowych wykorzystywane są przez Spółkę do przeprowadzania prac remontowych instalacji produkcyjnych i przygotowania się do następnego sezonu.
Funkcjonujący w Spółce system produkcji jest w znacznym stopniu zintegrowany, co umożliwia elastyczne zarządzanie asortymentem i wielkością wytwarzanej produkcji. Sezonowość produkcji i sprzedaży niwelowana jest również poprzez zwiększanie zróżnicowania oferty handlowej.
W produktach chemicznych sezonowość nie jest odczuwalna.
W produktach energetycznych odczuwalna jest sezonowość sprzedaży energii cieplnej. Wielkość sprzedaży tego produktu w znacznej mierze uzależniona jest od warunków atmosferycznych. W okresie jesienno-zimowym jest ona około kilkukrotnie wyższa niż w okresie wiosenno-letnim.
18. Podatek dochodowy
Główne składniki obciążenia podatkowego przedstawiają się następująco:
Zarówno w bieżącym, jak i ubiegłym roku obrotowym wystąpiły transakcje odniesione bezpośrednio w kapitał, w związku z tym również podatek dochodowy dotyczący tych transakcji został odniesiony w ciężar kapitału. Transakcje te wynikały z MSR 19 „Świadczenia pracownicze”, tj. konieczności ujmowania zysków i strat aktuarialnych dotyczących świadczeń po okresie zatrudnienia w innych całkowitych dochodach, czyli bezpośrednio w kapitale.
Uzgodnienie podatku dochodowego od wyniku finansowego brutto przed opodatkowaniem według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej
18.1. Odroczony podatek dochodowy
Odroczony podatek dochodowy wynika z odmiennej wartości bilansowej i podatkowej pozycji aktywów i pasywów.
Podatek odroczony dotyczący rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych dotyczy głównie różnicy w wycenie wartości tego majątku w związku z przejściem Spółki na MSR i dokonaniem wyceny posiadanego majątku na moment przejścia, różnego okresu amortyzowania posiadanego majątku oraz różnego zakresu przedmiotowego rzeczowych aktywów trwałych (amortyzowane części zamienne, znaczące remonty i przeglądy, komponenty) i zasad ustalania wartości początkowej tych aktywów.
Podatek odroczony ustalony w odniesieniu do aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz pozostałych zobowiązań finansowych wynika z regulacji MSSF 16 „Leasing”.
W przypadku należności różnice między ich wartością bilansową a podatkową wynikają z dokonanej na dzień bilansowy wyceny – naliczone różnice kursowe, odsetki za nieterminowe regulowanie należności, odpisy aktualizujące wartość należności, w tym oczekiwane straty kredytowe oraz ujęcia kasowego rekompensat przyznanych podmiotom zaliczanym do sektorów energochłonnych.
W odniesieniu do środków pieniężnych oraz zobowiązań różnice dotyczą naliczonych odsetek, różnic kursowych z wyceny oraz oszacowanych oczekiwanych strat kredytowych, a w przypadku pozostałych aktywów finansowych naliczonych odsetek i oszacowanych strat kredytowych.
W odniesieniu do rezerw, biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz zobowiązań z tytułu wynagrodzeń oraz świadczeń społecznych, ze względu na szczególne uregulowania podatkowe, są one objęte podatkiem odroczonym.
19. Działalność zaniechana, aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka nie zidentyfikowała działalności, którą można by zakwalifikować do działalności zaniechanej, jak również nie zidentyfikowała aktywów trwałych spełniających kryteria zaklasyfikowania ich do aktywów przeznaczonych do sprzedaży.
20. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS
Ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) z późniejszymi zmianami stanowi, że ZFŚS tworzą pracodawcy zatrudniający powyżej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Celem ZFŚS jest subsydiowanie działalności o charakterze socjalnym Spółki.
Spółka tworzy ZFŚS i dokonuje okresowych odpisów w wysokości uzgodnionej ze związkami zawodowymi w Umowie społecznej. Coroczny odpis na ZFŚS stanowi dwukrotność odpisów wynikających z ustawy o ZFŚS.
Spółka nie dokonuje odpisu na ZFŚS z tytułu objęcia opieką socjalną emerytów i rencistów.
ZFŚS nie posiada wyodrębnionych/wniesionych aktywów trwałych. Aktywa wykorzystywane w działalności socjalnej stanowią aktywa Spółki.
Z uwagi na charakter ZFŚS, Spółka w sprawozdaniu z sytuacji finansowej skompensowała aktywa i zobowiązania ZFŚS ze swoimi zobowiązaniami wobec ZFŚS. Salda netto na poszczególne dni bilansowe wynoszą:
Odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych odniesiony w ciężar wyniku finansowego
Wzrost w bieżącym roku w stosunku do roku ubiegłego odpisu na ZFŚS wynika ze wzrostu zatrudnienia oraz kwoty bazowej.
21. Zysk przypadający na jedną akcję
Zysk podstawowy przypadający na jedną akcję obliczony został poprzez podzielenie zysku netto za okres, przypadającego na zwykłych akcjonariuszy Spółki przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu okresu.
Zysk rozwodniony przypadający na jedną akcję obliczony został poprzez podzielenie zysku netto za okres, przypadającego na zwykłych akcjonariuszy (po potrąceniu odsetek od umarzalnych akcji uprzywilejowanych zamiennych na akcje zwykłe) przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu okresu (skorygowaną o wpływ opcji rozwadniających oraz rozwadniających umarzalnych akcji uprzywilejowanych zamiennych na akcje zwykłe).
W okresie między końcem okresu sprawozdawczego a dniem sporządzenia niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego nie wystąpiły żadne transakcje dotyczące liczby akcji zwykłych lub potencjalnych akcji zwykłych.
W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym, jak również w roku poprzednim, nie wystąpiły czynniki rozwadniające, w związku z tym zysk podstawowy na akcję jest równy zyskowi rozwodnionemu na akcję.
22. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. Uchwałą nr 18 w dniu 23 czerwca 2020 roku podjęło decyzję o wypłacie dywidendy z zysku netto roku obrotowego 2019 w kwocie 104 176 750,00 zł, tj. 5,45 zł na jedną akcję. Na dzień dywidendy wyznaczono dzień 02 lipca 2020 roku. Wypłatę dywidendy wyznaczono na dzień 16 lipca 2020 roku. Dywidenda została wypłacona w wyznaczonym terminie.
Rekomendacja Zarządu Spółki dotycząca podziału zysku za rok obrotowy 2020
Do dnia zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji Zarząd Spółki nie podjął uchwały w sprawie propozycji podziału zysku za rok obrotowy 2020.
23. Rzeczowe aktywa trwałe
Na wartość bilansową rzeczowych aktywów trwałych składają się następujące grupy środków trwałych:
Wartość brutto środków trwałych całkowicie umorzonych, ale nadal użytkowanych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła 47 750 tysięcy złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku odpowiednio 44 912 tysięcy złotych). Środki trwałe całkowicie umorzone, nadal używane to środki trwałe o jednostkowej niskiej wartości oraz środki przeznaczone do likwidacji nadal używane lub będące w rezerwie.
Przyrost wartości środków trwałych oraz amortyzacji jest efektem prowadzonej działalności inwestycyjnej. W wyniku zakończenia realizacji projektów Spółka rozliczyła nakłady inwestycyjne o wartości 228 156 tysięcy złotych, głównie w ramach zakończenia realizacji projektów: modernizacja mycia potasowego, budowa węzła zatężania roztworu azotanu amonu, modernizacja kompresorów syntezowych, zakup gotowych dóbr, zakończenia realizacji znaczących remontów oraz innych ulepszeń instalacji produkcyjnych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość projektów będących w trakcie realizacji stanowią głównie nakłady poniesione na budowę bloku energetycznego, budowę wytwórni nawozów granulowanych na bazie saletry amonowej, modernizację posiadanych i budowę nowych instalacji kwasu azotowego i neutralizacji modernizację kotła parowego w celu redukcji emisji NOx oraz znaczące remonty i ulepszenia w trakcie realizacji.
W ostatnim kwartale roku obrotowego 2020, zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, Spółka dokonała weryfikacji przyjętych wcześniej okresów użytkowania rzeczowych aktywów trwałych. Zmiana okresów użytkowania nie będzie miała istotnego wpływu na poziom amortyzacji w przyszłych okresach.
Spółka dokonała oceny istnienia przesłanek wskazujących czy nastąpiła utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych lub czy odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który został ujęty w latach poprzednich jest nadal zasadny.
Zidentyfikowano m.in. następujące przesłanki:
kształtowanie się cen akcji Spółki poniżej ich wartości księgowej;
niekorzystne regulacje prawne zawarte w Dyrektywie EU ETS, dotyczące ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z emisją gazów cieplarnianych;
zmiany cen na rynku surowców;
zmiany cen podstawowych produktów Spółki;
zmiany zdolności produkcyjnych na świecie;
zmiany popytu i podaży produktów w związku z pandemią COVID-19.
W związku z powyższym przeprowadzono test na utratę wartości aktywów Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. Kalkulację wartości odzyskiwalnej dokonano w ramach wyodrębnionych dwóch ośrodków generujących przepływy pieniężne – CGU, tj. Agro i Tworzywa.
W przeprowadzonym teście uwzględniono MSSF 16 „Leasing”, w szczególności:
baza aktywów została powiększona o ujawnione aktywa z tytułu prawa do użytkowania;
przepływy projekcji nie uwzględniają opłat, które są rozliczane ze zobowiązaniami leasingowymi;
amortyzacja uwzględnia amortyzację ujawnionych aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Główne przyjęte założenia:
•nieograniczony okres funkcjonowania biznesu w przyszłości;
•okres projekcji – 5 lat;
•stopa dyskonta (nominalna) – 6,36% dla CGU Tworzywa i 5,78% dla CGU Agro;
•wskaźnik długoterminowego wzrostu – 2,5%.
Wynik przeprowadzonego testu dla CGU Agro wykazał znaczące nadwyżki wartości odzyskiwalnej posiadanych i użytkowanych przez Spółkę aktywów trwałych nad ich wartością bilansową. W związku z powyższym Zarząd Spółki podjął decyzję o rozwiązaniu wcześniej utworzonego odpisu aktualizującego wartość aktywów trwałych w odniesieniu do CGU Agro. Na dzień 31 grudnia 2020 roku dokonano rozwiązania odpisu aktualizującego wartość niefinansowego majątku trwałego w łącznej wysokości 17,4 miliona złotych, w tym w odniesieniu do środków trwałych w kwocie 15,6 miliona złotych.
W odniesieniu do CGU Tworzywa ze względu na dużą zmienność rynku oraz trudną sytuację na rynku kaprolaktamu utrzymano wcześniej utworzony odpis aktualizujący wartość niefinansowych aktywów trwałych przypisanych do tego CGU.
W celu określenia wpływu kluczowych czynników na wyniki testu CGU Tworzywa, przeprowadzono analizę wrażliwości przy następujących założeniach:
zmiana poziomu stopy dyskontowej (WACC) +/- 1 p.p.;
zmiana poziomu EBIT +/- 10%.
Analiza wrażliwości wyników testu na zmianę kluczowych czynników
W odniesieniu do CGU Agro zmiana kluczowych czynników nie wpływa na jego wartość ujętą w sprawozdaniu.
W okresie 2020 roku, w wyniku indywidualnych ocen wartości i przydatności składników majątku, utworzono odpis aktualizujący wartość rzeczowych aktywów trwałych w łącznej kwocie 64 tysięcy złotych. W całości dotyczy on poniesionych nakładów inwestycyjnych.
Środki trwałe nieużywane objęte są odpisem aktualizującym w pełnej wysokości.
Na rzeczowych aktywach trwałych Spółki nie zostały ustanowione zabezpieczenia na rzecz osób trzecich.
24. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
Prawo do użytkowania urządzeń technicznych i maszyn obejmuje głównie wybudowaną przez podmiot zewnętrzny, będący jej właścicielem, głównie na potrzeby Spółki, instalację produkcyjną.
Zastosowana w roku 2020 do wyceny aktywów stopa dyskonta mieści się w przedziale 1,64% do 3,53% dla zawartych w złotych i 4,84% dla prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz 1,1% dla EUR, w zależności od okresu trwania i warunków umowy.
Na dzień bilansowy Spółka dokonała oszacowania wartości odzyskiwalnej składników aktywów. Przesłanki i założenia do przeprowadzonych testów oraz wycen omówione zostały w nocie 23.
Grunty użytkowane przez Spółkę na podstawie prawa wieczystego użytkowania gruntów, zajmują powierzchnię 775,6223 ha. Spółka użytkuje również grunty o nieuregulowanym stanie prawnym o powierzchni 44,1190 ha, według stanu na 31 grudnia 2020 roku. Ze względu na nieuregulowany stan prawny grunty te nie są ujęte i wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Spółka prowadzi działania w celu uregulowania stanu prawnego użytkowanych gruntów.
Koszty rozpoznane w zyskach i stratach
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu zaprezentowane są w nocie 38.
25. Wartości niematerialne
Na wartość bilansową wartości niematerialnych składają się następujące grupy składników:
Wartość brutto wartości niematerialnych całkowicie umorzonych, ale nadal użytkowanych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła 22 414 tysięcy złotych (na 31 grudnia 2019 roku odpowiednio 23 567 tysięcy złotych). Wartości niematerialne całkowicie umorzone, ale nadal użytkowane to głównie licencje służące do obsługi procesów technologicznych.
Poniesione w bieżącym roku nakłady na wartości niematerialne związane są głównie z budową bloku energetycznego oraz budową nowych i modernizacją istniejących instalacji kwasu azotowego.
Rozliczone nakłady dotyczą głównie rozliczenia projektów związanych z wdrożeniem systemu BI/PM, systemów bezpieczeństwa infrastruktury IT oraz systemu do zarządzania systemami IT.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku, zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, Spółka dokonała weryfikacji przyjętych wcześniej okresów użytkowania wartości niematerialnych. Zmiana okresów użytkowania nie będzie miała istotnego wpływu na poziom amortyzacji w przyszłych okresach.
Na dzień bilansowy Spółka dokonała oszacowania wartości odzyskiwalnej składników aktywów. Na podstawie wyników przeprowadzonego testu Zarząd Spółki podjął decyzję o rozwiązaniu wcześniej utworzonego odpisu aktualizującego wartość aktywów trwałych w odniesieniu do CGU Agro. Na dzień 31 grudnia 2020 roku w odniesieniu do wartości niematerialnych dokonano rozwiązania odpisu aktualizującego wartość w kwocie 0,2 miliona złotych. Przesłanki i założenia do przeprowadzonego testu omówione zostały w nocie 23.
W odniesieniu do prac rozwojowych w trakcie realizacji, Spółka dokonała oceny spełniania przez nie przesłanek do aktywowania poniesionych dotychczas nakładów. Wartość aktywowanych nakładów na prace rozwojowe na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 6 038 tysięcy złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku odpowiednio 5 788 tysięcy złotych).
Na wartościach niematerialnych Spółki nie zostały ustanowione zabezpieczenia na rzecz osób trzecich.
26. Nieruchomości inwestycyjne
Nieruchomości inwestycyjne stanowią głównie wydzierżawione budynki i budowle oraz związane z nimi aktywa z tytułu prawa do użytkowania (prawa wieczystego użytkowania gruntów).
Według szacunków Spółki wartość godziwa posiadanych nieruchomości inwestycyjnych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła 25 065 tysięcy złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku 25 863 tysiące złotych). Szacunku dokonano w oparciu o dokonaną na dzień 31 grudnia 2018 roku wycenę nieruchomości oraz stopień ich zużycia do dnia bilansowego z uwzględnieniem zmian w stanie nieruchomości inwestycyjnych. Wyceny na dzień 31 grudnia 2018 roku dokonał niezależny rzeczoznawca. W ocenie Spółki nie nastąpiły istotne zmiany wartości godziwej tych składników majątku.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku, zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, Spółka dokonała weryfikacji przyjętych wcześniej okresów użytkowania nieruchomości inwestycyjnych. Zmiana okresów użytkowania nie będzie miała istotnego wpływu na poziom amortyzacji w przyszłych okresach.
Na nieruchomościach inwestycyjnych Spółki nie zostały ustanowione zabezpieczenia na rzecz osób trzecich.
27. Udziały i akcje
Udziały i akcje w spółkach zależnych
W 2020 roku nastąpiło umorzenie po byłych pracownikach 56 udziałów spółki REMZAP Sp. z o.o. i 3 udziały spółki PROZAP Sp. z o.o. oraz Spółka nabyła 7 udziałów spółki PROZAP Sp. z o.o.
W związku z powyższym zmienił się udział głosów Spółki na Zgromadzeniach Wspólników obu spółek.
Udziały w spółkach stowarzyszonych/wspólnych przedsięwzięciach
Pozostałe udziały i akcje
Zmiana wartości posiadanych przez Spółkę udziałów i akcji jest efektem nabycia 7 udziałów PROZAP Sp. z o.o. oraz aktualizacją wartości bilansowej posiadanych udziałów Grupy Azoty Koltar Sp. z o.o. oraz SCF Natural Sp. z o.o. dokonaną w związku z ujemnymi wynikami osiągniętymi przez te spółki w okresie sprawozdawczym.
W dniu 29 stycznia 2020 roku zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym połączenie spółek PROZAP Sp. z o.o. (spółka przejmująca) i KONCEPT Sp. z o.o. (spółka przejmowana). W wyniku połączenia udział PROZAP Sp. z o.o. w kapitale zakładowym oraz głosach na Walnym Zgromadzeniu obniżył się odpowiednio do 78,46% i 79,76%. Rozliczenie połączenia dokonano metodą poprzednich wartości („predecessor accouting”), tj. w oparciu o wartości bilansowe aktywów i pasywów KONCEPT Sp. z o.o. pochodzące ze sprawozdania finansowego przygotowanego na dzień 29 stycznia 2020 roku. Rozliczenie połączenia dokonano prospektywnie, tj. od dnia połączenia, tym samym nie dokonano korekty danych porównawczych.
W dniu 26 maja 2020 roku została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym zmiana w Statucie spółki Zakłady Azotowe Chorzów S.A. obejmująca zmianę nazwy firmy pod którą działa spółka na Grupa Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A.
W dniu 15 grudnia 2020 roku została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym zmiana w Umowie spółki Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych „Fosfory” Sp. z o.o. obejmująca zmianę nazwy firmy pod którą działa spółka na Grupa Azoty Zakłady Fosforowe Gdańsk Sp. z o.o.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku w spółkach Grupa Azoty Zakłady Fosforowe Gdańsk Sp. z o.o. i Agrochem Puławy Sp. z o.o. zostały przeprowadzone testy na utratę wartości w odniesieniu do ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne (CGU) poprzez ustalenie ich wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna w przeprowadzonych testach została ustalona w oparciu o oszacowanie ich wartości użytkowej metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto, na podstawie przygotowanych projekcji finansowych.
Przeprowadzone testy nie wykazały konieczności dokonania na dzień 31 grudnia 2020 roku odpisów aktualizujących wartość posiadanego majątku w spółkach Grupa Azoty Zakłady Fosforowe Gdańsk Sp. z o.o. i Agrochem Puławy Sp. z o.o.
W oparciu o wyniki testów dokonano oceny wartości posiadanych udziałów w tych spółkach – nie stwierdzono utraty ich wartości.
Analiza wrażliwości wartości bilansowej udziałów i akcji poddanych testowi na utratę wartości
Na dzień 31 grudnia 2020 roku w spółce Grupa Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A. dokonano wyceny majątku składającego się na działalność oleochemiczną. Wyceny dokonał niezależny rzeczoznawca. W zakresie majątku użytkowanego w działalności nawozowej spółka przeprowadziła test na utratę wartości w związku z negatywnym odchyleniem zrealizowanych wyników finansowych z stosunku do zakładanych. Zarówno wycena, jak i wyniki testu, nie wykazały utraty wartości na dzień 31 grudnia 2020 roku posiadanego majątku.
Z uwagi na to, że podmioty zależne podlegają konsolidacji, udziały w tych podmiotach nie są kwalifikowane przez Spółkę do instrumentów finansowych. Zgodnie z MSR 27 inwestycje w te podmioty Spółka ujmuje w cenie nabycia, skorygowanej o utratę wartości.
Zakres podmiotów objętych konsolidacją przedstawiono w nocie 10.3.
28. Zapasy
Wzrost zapasów materiałów wynika głównie ze wzrostu zapasów części zamiennych (przyśpieszenie zakupu części zamiennych do kampanii remontowej roku 2021 w związku ze spodziewanymi opóźnieniami wynikającymi z pandemii) oraz surowców (zakupy surowców do rozruchu technologicznego instalacji granulacji).
Poziom zapasów półproduktów i produkcji w toku oraz wyrobów gotowych wynika z uwarunkowań technologicznych, a w przypadku zapasów wyrobów gotowych dodatkowo z realizowanej przez Spółkę polityki handlowej oraz uwarunkowań rynkowych. Informacje dotyczące sezonowości działalności Spółki przedstawiono w nocie 17.7.
Informacje dotyczące wpływu pandemii choroby COVID-19 zaprezentowano w nocie 50.
W bieżącym roku obrotowym Spółka utworzyła odpisy aktualizujące wartość zapasów na kwotę 6 856 tysięcy złotych. Utworzone odpisy aktualizujące wartość produktów wynikają z relacji poziomu kosztu ich wytworzenia do możliwych do uzyskania na dzień bilansowy cen sprzedaży netto, zaś materiałów z ich niskiej rotacji.
W roku obrotowym 2020 Spółka dokonała rozwiązania (odwrócenia) odpisów aktualizujących na kwotę 1 373 tysięcy złotych. Rozwiązanie dotyczyło głównie odpisów aktualizujących wartość produktów, w związku z ustaniem przyczyn, dla których je utworzono.
Wykorzystanie odpisu aktualizującego materiały nastąpiło w związku z zagospodarowaniem materiałów oraz sprzedażą produktów objętych odpisem.
Na zapasach Spółki nie zostały ustanowione zabezpieczenia na rzecz osób trzecich.
29. Prawa majątkowe
Posiadane przez Spółkę prawa do emisji CO2 , jak i certyfikaty energii elektrycznej przeznaczone są na potrzeby własne, dla realizacji obowiązków nałożonych na Spółkę przez przepisy prawa.
W bieżącym roku obrotowym Spółka otrzymała nieodpłatnie świadectwa pochodzenia energii elektrycznej w ilości 1 652,527 toe w ramach realizacji przepisów ustawy o efektywności energetycznej, w związku z realizacją przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej – odzyskiwanie energii w procesach przemysłowych.
W 2020 roku Spółka nie otrzymała decyzji dotyczącej utworzonej w roku 2019 rezerwy na ewentualną karę administracyjną z tytułu niższej realizacji obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej w wysokości 7 milionów złotych. Sprawa jest w toku postępowania.
W dniu 03 czerwca 2020 roku oraz 05 czerwca 2020 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki umorzył świadectwa pochodzenia z odnawialnych źródeł energii w ilości 28 032,773 MWh.
W dniach 30 czerwca 2020 roku i 21 września 2020 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki umorzył świadectwa efektywności energetycznej w ilościach odpowiednio 817,858 toe i 186,973 toe.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała nabyte oraz przyznane prawa do emisji CO2 . Zostaną one wykorzystane do rozliczenia rzeczywistej emisji za 2020 rok.
W bieżącym roku obrotowym Spółka nabyła prawa do emisji CO2 w ilości 699 tysięcy ton. Prawa te nabyte zostały z przeznaczeniem na potrzeby własne.
Brakującą do umorzenia za 2020 rok ilość praw do emisji CO2 Spółka ma zabezpieczoną w kontraktach terminowych z terminem dostawy do marca 2021 roku.
30. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
Odpisy aktualizujące wartość należności
Należności z tytułu dostaw i usług nie są oprocentowane i mają zazwyczaj termin płatności do 2 miesięcy. Należności z tytułu dostaw i usług z datą zapadalności poniżej 365 dni od dnia powstania należności nie podlegają dyskontowaniu. W ocenie Spółki wartość księgowa należności jest zbliżona do ich wartości godziwej.
Informacje dotyczące szacowania strat kredytowych oraz tworzenia odpisów aktualizujących wartość należności, przedstawione są w notach 15.8 oraz 43.5.
Poziom należności długoterminowych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynika z poziomu długoterminowych kaucji gwarancyjnych oraz przekazanych i nierozliczonych na dzień bilansowy zaliczek na przyszłe dostawy aktywów trwałych.
Poziom należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych wynika ze wzrostu innych należności niefinansowych, w szczególności głównie ze wzrostu należności za rekompensatę przysługującej przedsiębiorstwom z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2 na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych w 2020 roku w wysokości 73 318 tysięcy złotych, wzrostu należności z tytułu podatków i ubezpieczeń społecznych o kwotę około 66 270 tysięcy złotych oraz niższych należności z tytułu dostaw i usług netto o 3 475 tysięcy złotych i zaliczek na dostawy materiałów, towarów i usług o 2 133 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku na należnościach handlowych Spółki nie zostały ustanowione zabezpieczenia na rzecz osób trzecich.
Opis ryzyk związanych z należnościami z tytułu dostaw i usług i pozostałymi należnościami oraz polityka Spółki dotycząca zarządzania tymi ryzykami została przedstawiona w notach 43.1, 43.2, 43.3 i 43.5.
Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi przedstawione są w nocie 42.1.
Aktywa z tytułu umów
Aktywa z tytułu umów stanowią głównie przyszłe należności wynikające z cesji praw i obowiązków dotyczących dzierżawy wagonów.
31. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Na wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej środki pieniężne i ich ekwiwalenty składają się:
Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych, inwestowane są w formie lokat terminowych, overnight (negocjowane i automatyczne) oraz w ramach umowy cash pooling. Środki pieniężne zdeponowane na rachunkach w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych na rynku międzybankowym. Po obniżkach stóp procentowych atrakcyjność lokat bankowych w stosunku do środków udostępnianych w ramach wewnątrzgrupowej umowy cash pooling znacząco spadła, stąd brak inwestowania przez Spółkę nadwyżek środków w lokaty bankowe.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku na rachunkach VAT zdeponowane były środki w wysokości 672 tysięcy złotych. Środki w kwocie 44 tysięcy złotych są zablokowane jako zabezpieczenia wypłaty wynagrodzeń.
W pozycji inne aktywa pieniężne wykazane zostały środki pieniężne udostępnione w ramach wewnątrzgrupowej umowy cash pooling. Wysokość oprocentowania środków w ramach umów cash pooling jest zmienna i zależy od stóp WIBID1M, WIBOR1M oraz udziału środków Spółki zaangażowanych do pokrycia ujemnych sald pozostałych uczestników umowy.
Oczekiwane straty kredytowe oszacowane zostały w oparciu o ratingi instytucji bankowych, w których zdeponowane zostały środki pieniężne. Zasady szacowania strat kredytowych przedstawiono w nocie 15.8.
Struktura walutowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów została przedstawiona w nocie 43.2.
32. Pochodne instrumenty finansowe
Zawierane przez Spółkę kontrakty na instrumenty pochodne stanowią zabezpieczenie przyszłych przepływów pieniężnych. Spółka nie zawierała kontraktów pochodnych w celach spekulacyjnych. W okresie sprawozdawczym Spółka nie stosowała rachunkowości zabezpieczeń, dlatego też wszystkie pochodne instrumenty finansowe klasyfikowane były jako aktywa finansowe lub zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. W trakcie roku obrotowego Spółka zawierała wyłącznie kontrakty krótkoterminowe forward na walutę EUR.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała otwarte transakcje dotyczące instrumentów pochodnych, natomiast nie posiadała umów z wbudowanymi instrumentami pochodnymi, wymagających ich wydzielenia z umów zasadniczych.
33. Pozostałe aktywa finansowe
Pozostałe aktywa finansowe długoterminowe stanowią udzielone pożyczki, których termin spłaty przypada po grudniu 2021 roku.
Wykazane w sprawozdaniu finansowym pożyczki dotyczą podmiotów powiązanych ze Spółką w ramach Grupy Kapitałowej Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. W bieżącym roku obrotowym Spółka udzieliła spółce Grupa Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A. pożyczkę w wysokości 5 000 tysięcy złotych.
Stan udzielonych pożyczek na dzień 31 grudnia 2020 roku:
Zakłady Azotowe Chorzów S.A. 28 633 tysiące złotych, w tym krótkoterminowe 8 381 tysięcy złotych;
SCF Natural Sp. z o.o. 1 600 tysięcy złotych, w tym krótkoterminowe 200 tysięcy złotych.
Końcowe terminy spłaty pożyczek przypadają na miesiąc grudzień 2023 roku.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka nie posiada lokat o okresie zapadalności przekraczającym 3 miesiące od daty założenia lokaty.
Wartość udzielonych pożyczek została skorygowana o oczekiwane straty kredytowe. Zasady szacowania strat kredytowych przedstawiono w nocie 15.8.
34. Kapitał własny
34.1. Kapitał zakładowy
W ciągu roku obrotowego nie nastąpiły zmiany w kapitale zakładowym.
Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 31 grudnia 2020 roku
Wartość nominalna akcji
Wszystkie wyemitowane akcje posiadają wartość nominalną wynoszącą 10 złotych i zostały w pełni opłacone.
Prawa akcjonariuszy
Akcje wszystkich serii są jednakowo uprzywilejowane co do głosu, dywidendy oraz zwrotu z kapitału.
34.2. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej
Kapitał zapasowy został utworzony z nadwyżki wartości emisyjnej nad nominalną w kwocie 242 660 tysięcy złotych, która została pomniejszona o koszty emisji akcji ujęte jako zmniejszenie kapitału zapasowego w kwocie 5 010 tysięcy złotych.
34.3. Charakter i cel pozostałych kapitałów
Zyski zatrzymane i ograniczenia związane z kapitałem
Kapitał zapasowy
Spółka na podstawie § 396 Kodeksu Spółek Handlowych jest zobowiązana utrzymywać zyski zatrzymane (tzw. kapitał zapasowy) do wysokości 1/3 kapitału zakładowego z przeznaczeniem wyłącznie na pokrycie ewentualnych strat finansowych. Spółka musi przeznaczyć na ten cel minimalnie 8% zysku bieżącego do czasu zgromadzenia wymaganej równowartości 1/3 kapitału zakładowego. Na 31 grudnia 2020 roku kapitał ten wynosił 63 717 tysięcy złotych.
Ponadto uchwałami Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z wypracowanego zysku utworzono kapitał zapasowy powyżej wymaganej przez przepisy KSH kwoty. Na dzień 31 grudnia 2020 roku kapitał ten wynosił 2 284 752 tysięcy złotych.
Pozostałe kapitały rezerwowe
Pozostałe kapitały rezerwowe stanowią głównie kwoty przekazane decyzją Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy w ramach podziału wyniku finansowego.
35. Rezerwy
35.1. Zmiany stanu rezerw
35.2. Rezerwa na zobowiązania związane z ochroną środowiska
Rezerwy te obejmują:
rezerwę na zobowiązania związane z rekultywacją i monitoringiem składowisk odpadów;
rezerwę na zobowiązania związane z wycofaniem z używania wyrobów zawierających azbest;
rezerwę na zobowiązania związane z opróżnieniem instalacji produkcyjnych i zagospodarowaniem usuniętych odpadów.
Kwoty rezerw szacowane są do wysokości możliwych do powstania przyszłych zobowiązań. Ponieważ mają one dłuższy horyzont czasowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wykazane są w wartościach zdyskontowanych do wartości bieżącej. Do kalkulacji wartości rezerwy przyjęto stopę inflacji w wysokości 2,5% oraz stopę dyskonta 1,24%. Zmiany rezerw z tytułu dyskonta odnoszone są odpowiednio w przychody lub koszty finansowe.
Dla rezerwy dotyczącej rekultywacji składowiska odpadów przyjęto 17,5 letni okres dalszego użytkowania oraz 30 letni monitorowania zamkniętego składowiska odpadów, za wyjątkiem komory nr 1, dla której przyjęto 8 letni okres dalszego użytkowania i 30 letni okres monitoringu po jej zamknięciu. Obowiązek rekultywacji składowiska odpadów i monitorowania wynika z przepisów prawa.
Dla rezerwy dotyczącej wycofania z używania wyrobów zawierających azbest przyjęto proporcjonalne ponoszenie kosztów w 11,5 letnim okresie ich wycofywania. Obowiązek wycofania z używania wyrobów zawierających azbest wynika z przepisów prawa.
Dla rezerwy dotyczącej opróżnienia instalacji produkcyjnych i zagospodarowania usuniętych odpadów przyjęto 17,5 letni okres dalszego użytkowania instalacji. Obowiązek opróżnienia instalacji produkcyjnych i zagospodarowania usuniętych odpadów wynika z przepisów prawa.
35.3. Rezerwa na sprawy sądowe, kary, grzywny i odszkodowania
Rezerwy te szacowane są do wysokości możliwych do powstania przyszłych zobowiązań z tytułu toczących się spraw spornych z uwzględnieniem naliczonych odsetek i kosztów sądowych oraz kar umownych. Główną pozycję tych rezerw stanowią: rezerwa na kary za przekroczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza za lata 2017-2020 oraz potencjalne zobowiązania z obcego powództwa wraz z naliczonymi odsetkami. Główne pozycje rezerw mają charakter krótkoterminowy, stąd w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wykazane są w wartościach nominalnych.
35.4. Inne rezerwy
Rezerwy te szacowane są do wysokości możliwych do powstania przyszłych zobowiązań. Główną pozycją jest rezerwa na wynagrodzenia i nagrody oraz odsetki od zobowiązań. Z uwagi na to, że mają one charakter krótkoterminowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wykazane są w wartościach nominalnych.
36. Świadczenia pracownicze
36.1. Programy akcji pracowniczych
Spółka nie wdrożyła i nie prowadzi programu akcji pracowniczych.
36.2. Świadczenia emerytalne oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych:
Łączna kwota kosztów ujętych w 2020 roku z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych
Główne założenia aktuarialne
Przyjęte do wyceny współczynniki rotacji pracowników
Analiza wrażliwości
Do aktualizacji rezerwy przyjęto parametry na podstawie dostępnych prognoz inflacji, analizy wzrostu wskaźników najniższego wynagrodzenia oraz przewidywanej rentowności wysoce płynnych papierów wartościowych. Poziom rezerwy, przy zakładanym poziomie zatrudnienia, zależny jest głównie od stopy dyskonta, stopy wzrostu wynagrodzeń oraz współczynników rotacji.
Przypisanie kwot do zobowiązań długo- i krótkoterminowych wynika z terminów nabywania uprawnień przez pracowników. Średnioważony okres pozostały do wypłaty świadczeń wynosi odpowiednio dla nagród jubileuszowych i odpraw pośmiertnych to około 16 lat, dla odpraw emerytalnych około 18,5 lat, natomiast dla odpraw rentowych około 16 lat.
Spółka tworzy rezerwę na wartość bieżącą zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych oraz odpraw pośmiertnych na podstawie wyceny dokonanej przez profesjonalną firmę aktuarialną.
36.3. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz pozostałe
Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy dotyczą głównie ekwiwalentów z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, odszkodowań z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy oraz odpraw pieniężnych wynikających z indywidualnych umów o pracę.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku zobowiązania z tytułu ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynosiły 17 321 tysiące złotych (na 31 grudnia 2019 roku odpowiednio 13 253 tysiące złotych). Zobowiązania Spółki z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej prezentowane są w zobowiązaniach jako rozliczenia międzyokresowe kosztów.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku roszczenia wynikające z umów o zakazie konkurencji wynosiły 860 tysięcy złotych. Roszczenia te prezentowane są w rezerwach.
37. Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka nie posiadała zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek.
Posiadane dostępne linie kredytowe i pożyczki:
W bieżącym roku obrotowym Spółka korzystała z możliwości jakie daje kredyt – limit debetowy o charakterze intra-day, tj. możliwości zadłużenia się w ciągu dnia do wysokości przyznanego limitu i jego spłaty na koniec dnia.
W okresach objętych niniejszym sprawozdaniem finansowym nie miały miejsca przypadki naruszenia postanowień umów kredytowych.
38. Pozostałe zobowiązania finansowe
Wykazane oczekiwane straty kredytowe dotyczą udzielonych poręczeń i gwarancji wewnątrzgrupowych.
Przyszłe minimalne opłaty leasingowe oraz wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych netto
Zobowiązania z tytułu leasingu rozliczane są liniowo w całym okresie trwania umowy, za wyjątkiem opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntu, które regulowane są raz w roku, na koniec marca.
39. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
Długoterminowe zobowiązania na dzień 31 grudnia 2020 roku z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe stanowi głównie kaucja, wpłacona jako zabezpieczenie roszczeń Spółki z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania kontraktu. W ubiegłym roku występowały płatności z polisy ubezpieczeniowej.
Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe są nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w ciągu 2 miesięcy.
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych wynika głównie ze wzrostu poziomu zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych łącznie o 271 753 tysięcy złotych, biernych rozliczeń międzyokresowych o 40 453 tysiące złotych, w szczególności z tytułu wyższego poziomu rozliczeń międzyokresowych dotyczących praw do emisji CO2 o 44 004 tysięcy złotych.
Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi przedstawione są w nocie 42.1.
Zobowiązania z tytułu umów
40. Dotacje
Wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Spółki na dzień 31 grudnia 2020 roku dotacje stanowią dotacje pieniężne otrzymane na nabycie aktywów trwałych, głównie rzeczowych. Środki pozyskane na nabycie rzeczowych aktywów trwałych pochodzą z Funduszy Pomocowych UE, przydziału praw do emisji CO2 oraz otrzymania świadectw efektywności energetycznej w związku z poniesieniem nakładów inwestycyjnych i spełnieniem wymaganych warunków.
Spółka zobowiązana jest do zachowania trwałości sfinansowanych projektów najczęściej przez okres 5 lat. Za niedotrzymanie warunków trwałości projektów we wskazanym okresie Spółka zobowiązana jest do zwrotu otrzymanych środków wraz z należnymi odsetkami. Z uwagi na to, iż Spółka dokłada szczególnej staranności w dotrzymaniu warunków podpisanych umów, w jej ocenie ryzyko zwrotu otrzymanych środków jest niewielkie, potencjalne ryzyko z tego tytułu Spółka wykazuje w nocie 41.3.
W lutym 2020 roku przyznane zostały Spółce nieodpłatnie prawa do emisji CO2 na rok 2020. Wartość otrzymanych nieodpłatnie praw, według ich wartości godziwej z dnia przyznania, wynosiła 218 270 tysięcy złotych.
W okresie sprawozdawczym zwiększenie dotacji do aktywów trwałych wynikało głównie z otrzymanych nieodpłatnie przez Spółkę praw do emiscji CO2 za realizację projektu wymiana turbozespołu TG-2 w kwocie 5 752 tysiące złotych oraz świadectwa efektywności energetycznej w kwocie 3 173 tysięcy zlotych.
W 2020 roku Spółka otrzymała również środki z tytułu przyznanej jednolitej płatności obszarowej oraz dotacje z NCBiR i LAWP w związku z zrealizowanymi projektami badawczymi i rozwojowymi.
41. Zobowiązania i należności warunkowe oraz inne pozycje pozabilansowe
41.1. Opłaty z tytułu leasingu operacyjnego – Spółka jako leasingodawca
Przyszłe opłaty z tytułu leasingu operacyjnego obejmują umowy leasingu operacyjnego, najmu, dzierżawy.
Stosowane przez Spółkę zasady zostały przedstawione w nocie 15.5.
41.2. Inne zobowiązania warunkowe i pozycje pozabilansowe
Poręczenia udzielone stronom trzecim
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość udzielonych poręczeń i gwarancji wynosi 2 168 615 tysięcy złotych. Biorąc pod uwagę rating podmiotu, któremu udzielono poręczenia Spółka oszacowała potencjalne straty kredytowe, które w wysokości 2 756 tysięcy złotych zostały ujęte jako zobowiązania w pozycji „Pozostałe zobowiązania finansowe”.
Udzielone poręczenia opisane zostały w nocie 41.6.
Pozostałe
W pozycji pozostałe wykazano potencjalne zobowiązania z tytułu umów dofinansowania, zwolnienia ze złożenia zabezpieczeń oraz użytkowania i przechowywania obcych składników majątku.
Zobowiązania z tytułu umów dofinansowania w kwocie 10 413 tysięcy złotych dotyczą:
umowy Nr POIS.04.05.00-00-015/10-00 o dofinansowanie projektu „Budowa instalacji redukcji NOx na kotłach OP-215 nr 4 i 5 w Zakładach Azotowych „Puławy” S.A.” – w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (4 846 tysięcy złotych) – termin rozliczenia: 02 luty 2021 rok;
umowy Nr POIR.01.02.00-00-0042/16 o dofinansowanie projektu: „Opracowanie procesu otrzymywania Ɛ-kaprolaktonu z cykloheksanonu i nadtlenku wodoru z wykorzystaniem katalizy chemo-enzymatycznej” – w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (1 686 tysięcy złotych) – termin rozliczenia: 30 wrzesień 2026 rok;
umowy Nr BIOSTRATEG1/271322/3/NCBR/2015 o wykonanie i finansowanie projektu realizowanego w ramach Programu „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo” BIOSTRATEG pt. „Wsparcie dla rolnictwa niskoemisyjnego – zdolnego do adaptacji do zmian klimatu obecnie oraz w perspektywie lat 2030 i 2050” w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (158 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 31 marzec 2024 rok;
umowy Nr POIR.01.02.00-00-0041/16 o dofinansowanie projektu "Opracowanie i wdrożenie zaawansowanego systemu sterowania (APC) dla instalacji wytwarzania amoniaku" - w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (956 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 30 czerwiec 2026 rok;
umowy nr: POIR.01.02.00-00-0061/17-00) dot. projektu "Opracowanie technologii otrzymywania tiosiarczanu potasu z wykorzystaniem gazów wydmuchowych z instalacji produkcji kwasu siarkowego oraz wieloskładnikowych nawozów płynnych na jego bazie" - w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (1 176 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 28 luty 2027 rok;
umowy nr: POIR.04.01.04-00-0012/17-00) dot. projektu "Zielona technologia produkcji kwasu bursztynowego z surowców odnawialnych i odpadowych"- w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (989 tysiące złotych) - termin rozliczenia: 31 styczeń 2027 rok;
umowy nr: POIR.01.01.01-00-0476/18-00), dot. projektu "Opracowanie technologii wytwarzania nowego typu nawozów płynnych w oparciu o surowce fosforonośne pochodzenia osadowego" - w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (285 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 31 sierpień 2028 rok;
umowy nr: RPLU.01.03.00-06-0011/18-00), dot. projektu " Rozwój Laboratorium Badawczego Grupy Azoty Puławy" - w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (256 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 09 wrzesień 2026 rok;
umowy nr: BIOSTRATEG3/347464/5/NCBR/2017) dot. projektu "Opracowanie technologii innowacyjnych nawozów mineralnych wzbogaconych mikrobiologicznie" - w przypadku niedotrzymania warunków umowy na Spółce ciąży obowiązek zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami (11 tysięcy złotych) - termin rozliczenia: 30 listopad 2026 rok;
pozostałe dotacje podlegające zwrotowi w przypadku naruszenia warunków – 50 tysiące złotych z terminem rozliczenia w okresie od czerwca 2021 roku do grudnia 2025 roku.
Zmiana w stanie tej pozycji wynika głównie z naliczenia odsetek, w związku z upływem czasu, wpływu dotacji oraz nieziszczenia się warunku do powstania zobowiązania. Zabezpieczeniem udzielenia dofinansowania ze środków UE projektów inwestycyjnych są złożone weksle in blanco.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania nie wystąpiły przesłanki do ujęcia wyżej wymienionych zobowiązań jako zobowiązania bilansowe.
Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń w kwocie 7 108 tysięcy złotych dotyczą prowadzenia składu podatkowego - Naczelnik Urzędu Celnego w Lublinie zwolnił Spółkę z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego od zobowiązań podatkowych powstałych z tytułu produkcji wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy do 30 kwietnia 2022 roku do w/w kwoty.
Zobowiązania w kwocie 1 724 tysięcy złotych dotyczą roszczenia FST-Management Sp. z o.o. o odszkodowanie w wysokości utraconego kurtażu w związku ze skróceniem przez Grupę Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. okresu obowiązywania umów ubezpieczeniowych.
Zobowiązania z tytułu użytkowania i przechowywania obcych składników majątku w kwocie 11 765 tysięcy złotych stanowią:
umowy dzierżawy, na podstawie których Spółka użytkuje obcy majątek o wartości około 660 tysięcy złotych;
umowa, na podstawie której Spółka magazynuje powierzone materiały o wartości około 11 105 tysięcy złotych.
Pozostałą kwotę stanowią zobowiązania z tytułu solidarnej odpowiedzialności, kary za nieodebrane ilości w umowie ramowej oraz zobowiązania z tytułu zgłoszonych przez kontrahentów reklamacji.
Ponadto w związku z podpisanymi umowami o dofinansowanie projektów z funduszy pomocowych, z których na dzień 31 grudnia 2020 roku płatności nie wystąpiły, jako zabezpieczenie Spółka złożyła weksle in blanco do kwot możliwego do uzyskania dofinansowania wraz z należnymi odsetkami.
41.3. Należności warunkowe i inne pozycje pozabilansowe
Sporne sprawy budżetowe wynikają z kwestionowania przez organ podatkowy złożonych przez Spółkę korekt deklaracji podatku od nieruchomości za lata 2012-2018 wraz z wnioskami o stwierdzenie nadpłaty. W ocenie Spółki realizowalność roszczenia jest prawdopodobna stąd prezentowana jest jako należność warunkowa.
W pozycji tej wykazano zgłoszone roszczenie o zapłatę kwoty 18 864 tysięcy złotych z tytułu naruszenia przez Ciech S.A. zapewnień wynikających z umowy sprzedaży udziałów. W dniu 30 października 2012 roku Spółka złożyła pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie. Sprawa jest w toku. W ocenie Zarządu powództwo jest zasadne, niemniej Zarząd nie wyklucza możliwości ugodowego rozstrzygnięcia sprawy.
W pozycji pozostałe wykazano potencjalną ulgę w podatku dochodowym od osób prawnych przysługującą Spółce w związku z poniesionymi nakładami na realizowany obecnie projekt inwestycyjny w kwocie nominalnej 173 683 tysięcy złotych (kwota zdyskontowana 156 861 tysięcy złotych). Pozostała kwota wykazana w tej pozycji to głównie należne kwoty od ubezpieczycieli.
41.4. Zobowiązania inwestycyjne
Spółka planuje ponieść w 2021 roku nakłady na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne w kwocie 965 milionów złotych, w tym na ochronę środowiska około 155 milionów złotych.
W ramach prowadzonej działalności inwestycyjnej na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała zobowiązania z tytułu zawartych a niewykonanych umów dotyczących rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych w kwocie około 950 133 tysięcy złotych.
Zaciągnięte zobowiązania inwestycyjne dotyczą głównie projektu budowy bloku energetycznego, instalacji kwasu azotowego oraz modernizacji kotła parowego.
41.5. Sprawy sądowe
Na dzień 31 grudnia 2020 roku z powództwa Spółki toczy się sprawa o wartości przedmiotu sporu 18 864 tysięcy złotych, omówiona w nocie 41.3. Natomiast przeciwko Spółce toczą się postępowania przed Sądem Pracy (2) oraz Sądem Cywilnym (7). Potencjalne skutki finansowe toczących się spraw zostały przez Spółkę ocenione w zakresie prawdopodobieństwa ich wystąpienia i ujęte w sprawozdaniu finansowym.
41.6. Gwarancje i poręczenia
Na Spółce ciążą zobowiązania warunkowe wynikające z udzielenia poręczeń stronom trzecim.
W dniu 27 kwietnia 2020 roku Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. wraz z Grupą Azoty S.A. oraz Grupą Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A., Grupą Azoty Zakłady Chemiczne "Police" S.A. oraz Grupą Azoty ATT Polymers GmbH podpisała z PKO BP S.A. Aneks Nr 6 do umowy kredytu w formie limitu kredytowego wielocelowego (Umowa LKW) z dnia 23 kwietnia 2015 roku, w ramach którego nastąpiła zmiana (podwyższenie) niektórych prowizji dotyczących obsługi gwarancji/akredytyw. Kwota Umowy 240 milionów złotych (bez zmian). Na dzień zawarcia aneksu sublimit dla Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. pozostał bez zmian w wysokości 70 milionów złotych. Oprocentowanie w stosunku rocznym jest na dotychczasowym poziomie.
W dniu 23 grudnia 2020 roku Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. wraz z Grupą Azoty S.A. oraz Grupą Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A., Grupą Azoty Zakłady Chemiczne "Police" S.A. oraz Grupą Azoty ATT Polymers GmbH podpisała z PKO BP S.A. Aneks Nr 7 do umowy kredytu w formie limitu kredytowego wielocelowego (Umowa LKW) z dnia 23 kwietnia 2015 roku, w ramach którego nastąpiła zmiana definicji EBITDA. Kwota Umowy 240 milionów złotych (bez zmian). Na dzień zawarcia aneksu sublimit dla Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. wynosił 50 milionów złotych. Oprocentowanie w stosunku rocznym jest na dotychczasowym poziomie.
Zabezpieczeniem są poręczenia udzielone (w dniu 29 czerwca 2018 roku) przez każdą z kluczowych spółek zależnych Grupy Azoty S.A., w tym Grupę Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. Kwota poręczenia udzielonego przez Spółkę wynosi 96 milionów złotych. Umowa poręczenia wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z Umowy LKW.
W dniu 21 października 2020 roku Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. wraz z Grupą Azoty S.A. i wybranymi spółkami wchodzącymi w skład Grupy Kapitałowej Grupa Azoty podpisała z PKO BP S.A. Aneks nr 17 do umowy kredytu w rachunku bieżącym z dnia 1 października 2010 roku (Umowa KRB) dotyczący m.in. wyłączenia z definicji Koncept Sp. z o.o. w związku z przejęciem w/w Spółki przez Prozap Sp. z o.o.; aktualizacji nazwy Grupy Azoty Zakłady Azotowe Chorzów S.A.
W dniu 23 grudnia 2020 roku Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A. wraz z Grupą Azoty S.A. oraz Grupą Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A., Grupą Azoty Zakłady Chemiczne "Police" S.A. oraz Grupą Azoty ATT Polymers GmbH podpisała z PKO BP S.A. Aneks Nr 18 do umowy kredytu w rachunku bieżącym (Umowa KRB) z dnia 01 października 2010 roku, w ramach którego nastąpiła zmiana definicji EBITDA. Kwota Umowy 310 mln PLN (bez zmian). Na dzień zawarcia ww. aneksu sublimit dla Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. został ustalony w wysokości 0 mln zł. Oprocentowanie w stosunku rocznym jest na dotychczasowym poziomie. Zabezpieczeniem wierzytelności Banku wynikających z niniejszej Umowy KRB są poręczenia udzielone przez kluczowe spółki zależne Grupy Azoty S.A., w tym Grupę Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. Kwota poręczenia udzielonego przez Spółkę wynosi 124 miliony złotych. Poręczenie wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z Umowy KRB.
W związku z zawartą w dniu 29 czerwca 2018 roku pomiędzy Grupą Azoty a PKO BP, BGK, Bank Zachodni WBK S.A. oraz ING Bank Śląski S.A., Umową Kredytu w kwocie 3 miliardów złotych, w dniu 29 czerwca 2018 roku została zawarta Umowa poręczenia do Umowy Kredytu, zgodnie z którą kluczowe spółki zależne GA S.A.: Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A., Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A., Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. udzieliły poręczenia na rzecz PKO BP S.A., reprezentującego także pozostałych kredytodawców, tj. BGK, Bank Zachodni WBK S.A. oraz ING Bank Śląski S.A. Kwota poręczenia udzielonego przez Spółkę wynosi 1,2 miliarda złotych. Poręczenie wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z umowy kredytu odnawialnego, zawartego na okres 7 lat.
W związku z zawartą w dniu 26 lipca 2018 roku pomiędzy Grupą Azoty S.A. a Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) umową kredytu na kwotę 500 milionów złotych, w dniu 26 lipca 2018 roku została zawarta Umowa gwarancji, zgodnie z którą kluczowe spółki Grupy Kapitałowej Grupa Azoty udzieliły gwarancji na rzecz EBOiR. Kwota udzielonej przez Spółkę gwarancji została ustalona w maksymalnej wysokości 200 milionów złotych. Gwarancja wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z umowy kredytu, zawartej na okres 10 lat.
W związku z zawartą w dniu 28 maja 2015 roku pomiędzy Grupą Azoty S.A. a Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) umową kredytu na kwotę 150 milionów złotych, w dniu 28 maja 2015 roku została zawarta Umowa gwarancji, zgodnie z którą kluczowe spółki Grupy Kapitałowej Grupa Azoty udzieliły gwarancji na rzecz EBOiR. Kwota udzielonej przez Spółkę gwarancji została ustalona w maksymalnej wysokości 60 milionów złotych. Gwarancja wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z umowy kredytu, zawartej na okres 10 lat.
W związku z zawartą w dniu 25 stycznia 2018 roku pomiędzy Grupą Azoty S.A. a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) umową kredytu na kwotę 145 milionów euro, w dniu 25 stycznia 2018 roku została zawarta Umowa gwarancji, zgodnie z którą kluczowe spółki zależne Grupy Kapitałowej Grupa Azoty udzieliły gwarancji na rzecz EBI. Kwota udzielonej przez Spółkę gwarancji została ustalona w maksymalnej wysokości 58 milionów euro. Gwarancja wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z umowy z EBI.
W związku z zawartą w dniu 28 maja 2015 roku pomiędzy Grupą Azoty S.A. a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) umową kredytu na kwotę 550 milionów złotych, w dniu 28 maja 2015 roku została zawarta Umowa gwarancji, zgodnie z którą kluczowe spółki zależne Grupy Kapitałowej Grupa Azoty udzieliły gwarancji na rzecz EBI. Kwota udzielonej przez Spółkę gwarancji została ustalona w maksymalnej wysokości 220 milionów złotych. Gwarancja wygasa z upływem okresu zabezpieczenia, kończącym się wraz ze spłatą wierzytelności wynikających z umowy kredytu, zawartej na okres 10 lat.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. funkcjonowały dwie gwarancje bankowe wystawione na zlecenie Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. przez PKO BP S.A. Gwarancja bankowa wystawiona w dniu 27 listopada 2019 roku na kwotę 425 tysięcy złotych na okres do 15 marca 2021 roku. Beneficjentem Gwarancji jest Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Krakowie. Gwarancja bankowa wystawiona w dniu 03 grudnia 2020 roku na kwotę 532 tysiące złotych na okres do 17 lutego 2022 roku. Beneficjentem Gwarancji jest Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Gwarancje zostały wystawiona w ramach Umów o udzielnie gwarancji bankowej zawartych z PKO BP S.A. Gwarancje stanowią zabezpieczenie Umów dotyczących zorganizowania loterii audioteksowych.
W związku z udzielonymi poręczeniami i gwarancjami, na dzień 31 grudnia 2020 roku, zgodnie w wymogami MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, oszacowano oczekiwane straty kredytowe w kwocie 2 756 tysięcy złotych. Ustalona kwota oczekiwanych strat kredytowych ujęta została w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Pozostałe zobowiązania finansowe”. Wykazane w zobowiązaniach pozabilansowych zobowiązania z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji zostały pomniejszone o wartości wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
41.7. Rozliczenia podatkowe
Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności podlegające regulacjom (na przykład sprawy celne, dewizowe czy ubezpieczenia społeczne) podlegają częstym zmianom. Te częste zmiany powodują brak odpowiednich punktów odniesienia, niespójne interpretacje oraz nieliczne ustanowione precedensy, które mogłyby mieć zastosowanie. Obowiązujące przepisy zawierają również niejasności, które powodują różnice w opiniach, co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych, zarówno pomiędzy organami państwowymi jak i organami państwowymi i przedsiębiorstwami.
Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności (na przykład kwestie celne czy dewizowe) mogą być przedmiotem kontroli organów, które uprawnione są do nakładania wysokich kar i grzywien, a wszelkie dodatkowe zobowiązania podatkowe, wynikające z kontroli, muszą zostać zapłacone wraz z wysokimi odsetkami. Te warunki powodują, że ryzyko podatkowe w Polsce jest większe niż w krajach o bardziej dojrzałym systemie podatkowym.
W konsekwencji, kwoty prezentowane i ujawniane w sprawozdaniach finansowych mogą się zmienić w przyszłości w wyniku ostatecznej decyzji organu kontroli podatkowej.
Z dniem 15 lipca 2016 roku do Ordynacji Podatkowej zostały wprowadzone zmiany w celu uwzględnienia postanowień Ogólnej Klauzuli Zapobiegającej Nadużyciom (GAAR). GAAR ma zapobiegać powstawaniu i wykorzystywaniu sztucznych struktur prawnych tworzonych w celu uniknięcia zapłaty podatku w Polsce. GAAR definiuje unikanie opodatkowania, jako czynność dokonaną przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisów ustawy podatkowej. Zgodnie z GAAR taka czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny. Wszelkie występowanie (i) nieuzasadnionego dzielenia operacji, (ii) angażowania podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego, (iii) elementów wzajemnie się znoszących lub kompensujących oraz (iv) inne działania o podobnym działaniu do wcześniej wspomnianych, mogą być potraktowane jako przesłanka istnienia sztucznych czynności podlegających przepisom GAAR. Nowe regulacje będą wymagać znacznie większego osądu przy ocenie skutków podatkowych poszczególnych transakcji.
Klauzulę GAAR należy stosować w odniesieniu do transakcji dokonanych po jej wejściu w życie oraz do transakcji, które zostały przeprowadzone przed wejściem w życie klauzuli GAAR, ale dla których po dacie wejścia klauzuli w życie korzyści były lub są nadal osiągane. Wdrożenie powyższych przepisów umożliwi polskim organom kontroli podatkowej kwestionowanie realizowanych przez podatników prawnych ustaleń i porozumień, takich jak restrukturyzacja i reorganizacja grupy.
Spółka ujmuje i wycenia aktywa lub zobowiązania z tytułu bieżącego i odroczonego podatku dochodowego przy zastosowaniu wymogów MSR 12 „Podatek dochodowy” w oparciu o zysk (stratę podatkową), podstawę opodatkowania, nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe i stawki podatkowe, uwzględniając ocenę niepewności związanych z rozliczeniami podatkowymi.
Gdy istnieje niepewność co do tego, czy i w jakim zakresie organ podatkowy będzie akceptował poszczególne rozliczenia podatkowe transakcji, Spółka ujmuje te rozliczenia uwzględniając ocenę niepewności.
Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku w którym powstało zobowiązanie podatkowe. W wyniku przyszłych kontroli dotychczasowe rozliczenia podatkowe Spółki potencjalnie mogą zostać powiększone o dodatkowe zobowiązania podatkowe. W celu ograniczenia ryzyka podatkowego Spółka, niezależnie od przeglądu i badania jednostkowego sprawozdania finansowego, okresowo przeprowadza audyty rozliczeń podatkowych.
W niniejszym sprawozdaniu finansowym występują niepewne pozycje podatkowe, które wynikają z dokonania przez Spółkę, na podstawie przepisów ustawy o podatku akcyzowym, szacunku możliwego zwrotu zapłaconego podatku akcyzowego dotyczącego energii elektrycznej. Pozycja ta prezentowana jest w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako należności.
42. Informacje o podmiotach powiązanych
Prezentowane należności od podmiotów powiązanych obejmują zarówno należności z tytułu dostaw i usług jak i inne należności, w szczególności należności z tytułu udzielonych pożyczek. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej udzielone pożyczki prezentowane są w pozycji „Pozostałe aktywa finansowe”.
Warunki udzielonych gwarancji i poręczeń zostały przedstawione w nocie 41.6.
Istotne transakcje z podmiotami kontrolowanymi przez Skarb Państwa dotyczą głównie dostaw surowców: gazu ziemnego, benzenu i siarki, energii elektrycznej, węgla i praw majątkowych oraz ubezpieczeń.
Głównym dostawcą gazu ziemnego dla Spółki jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Zakup gazu ziemnego odbywa się w oparciu o zapisy umowy, natomiast w zakresie przesyłu o zatwierdzoną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Taryfę dla paliw gazowych. W bieżącym roku obrotowym wartość netto transakcji zakupu wyniosła około 516 249 tysięcy złotych (w analogicznym okresie roku poprzedniego 687 741 tysięcy złotych).
Zakup energii elektrycznej, węgla i praw majątkowych dokonywany jest od podmiotów Grupy Kapitałowej PGE S.A., ENEA S.A. oraz mBank S.A. Zakup odbywa się na warunkach rynkowych. W bieżącym roku obrotowym wartość netto transakcji zakupu od Grupy Kapitałowej PGE S.A., ENEA S.A. i mBank S.A. wyniosła odpowiednio 238 822 tysiące złotych, 189 290 tysięcy złotych oraz 48 003 tysiące złotych (w roku 2019 odpowiednio 159 246 tysięcy złotych, 223 365 tysięcy złotych oraz 18 802 tysiące złotych).
Zakup benzenu i siarki z PKN Orlen S.A. realizowany jest na podstawie umów zawartych na warunkach rynkowych. W bieżącym roku obrotowym wartość netto transakcji zakupu od PKN Orlen S.A. wyniosła ponad 89 534 tysiące złotych (w roku 2019 odpowiednio 112 877 tysięcy złotych).
Spółka ubezpiecza majątek oraz prowadzoną działalność w TUW PZUW i PZU S.A. oraz realizuje program grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym pracowników w PZU Życie S.A. Warunki ubezpieczenia ustalane są w drodze negocjacji. Wartość składek przypadająca na bieżący rok wynosiła odpowiednio 8 122 tysiące złotych (w roku ubiegłym 14 991 tysięcy złotych), 192 tysiące złotych (w ubiegłym roku 186 tysięcy złotych) oraz 486 tysięcy złotych (w roku ubiegłym 487 tysięcy złotych).
W ramach Grupy Kapitałowej PKO Spółka prowadzi Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK). Wartość składek przypadająca na bieżący okres w części opłacanej przez pracodawcę wynosiła 1 479 tysięcy złotych (w ubiegłym roku 284 tysiące złotych). Spółka korzysta również z usług finansowych (obsługa bankowa, finansowanie, usługi leasingowe) świadczonych przez podmioty z Grupy Kapitałowej PKO.
42.1. Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi
Warunki istotnych transakcji zawartych w okresie sprawozdawczym z podmiotami powiązanymi nie odbiegają od zwyczajowo przyjętych w obrocie gospodarczym.
42.2. Transakcje z udziałem członków Zarządu i Rady Nadzorczej
Transakcje z udziałem członków Zarządu i Rady Nadzorczej wynikają głównie z pełnionych przez osoby powołane do tych organów funkcji oraz zawartych umów, a ich warunki nie odbiegają od zwyczajowo przyjętych.
42.3. Wynagrodzenie Zarządu i Rady Nadzorczej
Zarząd
Świadczenia krótkoterminowe
Podane powyżej wynagrodzenia i świadczenia są kwotami należnymi z tytułu pełnionych funkcji we wskazanych okresach. Wynagrodzenia i świadczenia wypłacane są zgodnie z warunkami określonymi w zawartych umowach. Członkowie Zarządu Spółki pełnią funkcję w oparciu o umowy cywilnoprawne.
Członkom Zarządu przysługuje wynagrodzenie w części stałej i zmiennej. Wynagrodzenie stałe z tytułu pełnienia funkcji w Zarządzie Spółki obejmuje również wynagrodzenie za pełnienie funkcji Członka Zarządu lub Członka Rady Nadzorczej w spółce zależnej Grupy Kapitałowej Spółki Grupa Azoty S.A.
Wynagrodzenie zmienne przyznawane jest przez Radę Nadzorczą w oparciu o stopień realizacji wyznaczonych celów. W bieżącym roku obrotowym wypłacone zostały wynagrodzenia zmienne za realizację celów za rok 2019. Wypłata wynagrodzenia nastąpiła z utworzonej na ten cel rezerwy. W roku 2020 nie została utworzona rezerwa na wynagrodzenie zmienne z uwagi na niespełnienie warunków do jej przyznania.
Członkom Zarządu przysługują również świadczenia dodatkowe, m.in. samochód służbowy, mieszkanie służbowe, telefon komórkowy i inne, przyznawane decyzją Rady Nadzorczej. Równowartość tych świadczeń prezentowana jest łącznie z wynagrodzeniem stałym.
Członkom Zarządu Spółki nie przysługują nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe oraz spadkobiercom odprawy pośmiertne.
Świadczenia z tytułu rozwiązania umowy cywilnoprawnej
W przypadku pełnienia funkcji przez okres co najmniej 12 miesięcy, Członkom Zarządu przysługuje odprawa pieniężna w wysokości 3 krotności miesięcznego wynagrodzenia stałego.
Świadczenia po okresie zatrudnienia
Po rozwiązaniu umowy Członkom Zarządu przysługuje odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji. Odszkodowanie przysługuje przez okres 6 miesięcy po rozwiązaniu umowy, w wysokości 100% stałego wynagrodzenia.
Płatności na bazie akcji
W Spółce nie funkcjonują programy zakładające płatności na bazie akcji (programy akcji pracowniczych).
Rada Nadzorcza
Podane powyżej wynagrodzenia są kwotami należnymi z tytułu pełnionych funkcji we wskazanych okresach. Oprócz w/w wynagrodzeń Członkom Rady Nadzorczej przysługuje zwrot kosztów dojazdu na spotkania. Łączna kwota świadczeń wypłaconych z tego tytułu wyniosła w 2020 roku 7 tysięcy złotych (w roku 2019 świadczenia te wynosiły 65 tysięcy złotych). Wynagrodzenia i świadczenia wypłacane są zgodnie z obowiązującymi w Spółce regulacjami.
43. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
Zarządzanie ryzykiem finansowym ma na celu zapewnianie płynności finansowej oraz stabilizacji przepływów pieniężnych, ograniczenie zmienności wyniku finansowego, minimalizację odchyleń od założonych w budżecie, jak też wspieranie w procesie organizacji finansowania działalności.
Główne rodzaje ryzyka wynikającego z prowadzonej przez Spółkę działalności obejmują:
ryzyko rynkowe, tj. ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe, ryzyko cenowe;
ryzyko płynności;
ryzyko kredytowe.
Spółka monitoruje i zarządza każdym z tych rodzajów ryzyka – zasady te zostały w skrócie omówione poniżej. Spółka monitoruje również ryzyko cen rynkowych dotyczące posiadanych przez nią instrumentów finansowych.
Spółka obserwuje działania Wielkiej Brytanii oraz negocjacje w zakresie warunków wyjścia z Unii Europejskiej, tzw. Brexit. W świetle Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, z początkiem lutego 2020 roku rozpoczął się okres przejściowy, który obowiązywał do końca 2020 roku. Trwające do 24 grudnia 2020 roku negocjacje ostatecznie przyniosły kompromisowe rozwiązania w spornych kwestiach. W reakcji na sukces rozmów waluta brytyjska umocniła się na rynku międzynarodowym. Po 31 grudnia 2020 roku wartość brytyjskiego funta kształtować będzie głównie koniunktura i płynność na rynkach światowych. W czwartym kwartale 2020 roku nie odnotowano istotnego wpływu na wycenę walut innych niż brytyjski funt, w tym polskiego złotego. Efekty wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na kształtowanie się kursów walutowych należy rozpatrywać przede wszystkim przez pryzmat zmiany relacji samego funta względem poszczególnych walut.
Pozycję waluty polskiej w roku 2020 kształtowały głównie czynniki związane z pandemią COVID-19. Globalne nastawienie inwestorów do ryzyka, jak również podtrzymanie dobrej pozycji zewnętrznej polskiej gospodarki, a w ostatnich dniach grudnia 2020 roku, interwencja Narodowego Banku Polskiego. Zmiany zachodzące w walutach EUR/USD są wynikiem wzajemnych relacji gospodarczych strefy EUR i Stanów Zjednoczonych oraz globalnych przepływów kapitałowych.
43.1. Ryzyko stopy procentowej
Spółka narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające z otrzymanych kredytów i pożyczek, dla których odsetki liczone są na bazie zmiennej stopy procentowej, przejętych i udzielonych pożyczek o zmiennej stopie procentowej oraz posiadania wolnych środków pieniężnych, których lokowanie odbywa się w oparciu o stałe w okresie trwania lokaty stopy procentowe, co powoduje zmniejszenie zysków z inwestycji w sytuacji spadku stóp procentowych.
W okresie sprawozdawczym występujące zarówno aktywa, jak i zobowiązania oprocentowane według stopy zmiennej w części równoważyły ryzyko wynikające ze zmian stóp procentowych. W Spółce funkcjonuje procedura zarządzania ryzykiem stopy procentowej, w ramach której monitorowany jest stopień narażania Spółki na ryzyko stopy procentowej. W roku 2020 nie zaistniały przesłanki wymagające zawierania transakcji zabezpieczających przed ryzykiem stopy procentowej.
Wartość bilansowa instrumentów finansowych narażonych na ryzyko stopy procentowej
43.2. Ryzyko walutowe
Spółka jest w istotnym stopniu narażona na ryzyko zmienności kursów walutowych z uwagi na znaczącą sprzedaż produktów w walucie obcej oraz ponoszenie większości kosztów wytworzenia w walucie krajowej. Ryzyko walutowe wiąże się głównie ze zmianami poziomu kursu USD oraz EUR.
Zarządzanie ryzykiem walutowym oparte jest na polityce i celach wyznaczonych przez Zarząd Spółki, realizowanych przez Komitet Ryzyka Walutowego. Obejmuje ono identyfikację i monitoring ekspozycji na ryzyko oraz zabezpieczanie i pomiar efektywności stosowanych zabezpieczeń.
Spółka zarządza ryzykiem walutowym stosując hedging naturalny oraz pochodne instrumenty finansowe. W rezultacie, Spółka podejmuje działania zabezpieczające przed gwałtowną aprecjacją złotego względem walut obcych. Spółka stosuje głównie instrumenty typu kontrakty forward.
Poziom zabezpieczenia ekspozycji walutowych przedstawiony został w nocie 32.
Ekspozycje walutowe należności handlowych i pozostałych wykazano w wartościach netto.
43.3. Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe
Potencjalnie możliwe zmiany w zakresie ryzyka rynkowego Spółka oszacowała następująco:
1,0% zmiana w zakresie stopy procentowej zł (wzrost lub spadek stopy procentowej);
0,25% zmiana w zakresie stopy procentowej USD (wzrost lub spadek stopy procentowej);
0,25% zmiana w zakresie stopy procentowej EUR (wzrost lub spadek stopy procentowej);
0,25% zmiana w zakresie stopy procentowej GBP (wzrost lub spadek stopy procentowej);
10% zmiana kursu walutowego zł/USD (wzrost lub spadek kursu walutowego);
10% zmiana kursu walutowego zł/EUR (wzrost lub spadek kursu walutowego);
10% zmiana kursu walutowego zł/GBP (wzrost lub spadek kursu walutowego).
Wartości wykazane w analizie wrażliwości stanowią sumę wartości ustalonych dla poszczególnych walut. Zostały one ustalone w ujęciu rocznym.
Wpływ potencjalnie możliwych zmian na wynik finansowy i kapitał Spółki
43.4. Ryzyko cenowe
Spółka nie jest narażona na istotne inne ryzyko cenowe związane z instrumentami finansowymi natomiast występuje ryzyko cenowe zarówno w odniesieniu do produktów Spółki, jak i surowców oraz praw majątkowych, w szczególności praw do emisji CO2 .
W Spółce wdrożony został model zarządzania ryzykiem praw do emisji CO2 . Zarzadzanie obejmuje zabezpieczenie odpowiedniej ilości praw oraz cen ich nabycia. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała zawarte kontrakty na dostawę praw do emisji CO2 z dostawą na 2021, 2022 i 2023 rok. Podpisane kontrakty umożliwią Spółce zakup praw do emisji CO2 w ilości 1 467 317 t w 2021 roku, 902 987 t w 2022 roku i 215 000 t w roku 2023 po średniej cenie 23,19 EUR, przy cenie rynkowej na dzień bilansowy wynoszącej 32,54 EUR.
Na wyniki Spółki bardzo duży wpływ mają ceny surowców, w szczególności gazu ziemnego i energii elektrycznej. Spółka podejmuje działania w zakresie ograniczania ryzyka cenowego. Działania z jednej strony prowadzą do dywersyfikacji dostaw, z drugiej zaś zawierane są transakcje na dostawy gazu oraz energii elektrycznej w przyszłych okresach o określonym wolumenie w oparciu o stałe ceny.
43.5. Ryzyko kredytowe
Spółka jest narażona na ryzyko kredytowe rozumiane jako ryzyko związane z niewywiązaniem się wierzycieli Spółki ze swoich zobowiązań wobec Spółki, czym spowodują poniesienie strat przez Spółkę. Maksymalne narażenie na ryzyko kredytowe zostało oszacowane jako wartość bilansowa wierzytelności, tj. po uwzględnieniu odpisu aktualizującego wartość wierzytelności, w tym odpisu na oszacowane straty kredytowe.
Spółka dokonuje oceny oczekiwanych strat kredytowych (ECL) niezależnie od tego czy wystąpiły przesłanki utraty wartości.
W przypadku należności z tytułu dostaw i usług Spółka stosuje uproszczone podejście i wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia przy użyciu macierzy rezerw. Spółka wykorzystuje swoje dane historyczne dotyczące strat kredytowych, skorygowane w stosownych przypadkach o wpływ informacji dotyczących przyszłości, tj. oczekuje się, że dane w zakresie historycznej spłacalności mogą odzwierciedlać ryzyko kredytowe, jakie ponoszone będzie w okresach przyszłych.
W przypadku pozostałych aktywów finansowych, Spółka wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12-miesiącznym oczekiwanym stratom kredytowym. Jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia, odpis na oczekiwane straty kredytowe wycenia się w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia.
W odniesieniu do pozostałych aktywów finansowych ryzyko niewypłacalności kontrahentów (np. instytucji finansowych) wyznaczane jest w oparciu o ocenę wiarygodności przyznaną przez agencje ratingowe.
Oczekiwana strata kredytowa, zgodnie z MSSF 9 „Instrumenty finansowe” kalkulowana jest przy uwzględnieniu szacunków w zakresie potencjalnych odzysków z tytułu wniesionych zabezpieczeń oraz wartości pieniądza w czasie.
Przesłanką, która brana jest pod uwagę przy analizie znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego związanego z danym aktywem finansowym jest fakt, że prawdopodobieństwo niewypłacalności kontrahenta na dzień sprawozdawczy jest co najmniej 100% większe od prawdopodobieństwa niewypłacalności na datę jego początkowego ujęcia. W analizie znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego uwzględniane są również inne informacje mogące mieć wpływ na ocenę ryzyka kredytowego.
Przyjęto, że ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od dnia jego początkowego ujęcia, w przypadku gdy opóźnienie w spłacie przekroczy 30 dni.
Jednocześnie przyjęto, że niewykonanie zobowiązania przez dłużnika (default) następuje w przypadku, gdy opóźnienie w spłacie przekroczy 90 dni.
Spółka prowadzi politykę zabezpieczania należności handlowych wynikających z podpisanych umów handlowych, monitoring spływu należności oraz windykację należności przeterminowanych. W celu zabezpieczenia przed ryzykiem kredytowym w Spółce wdrożono Politykę zarządzania kredytem kupieckim.
W przypadku transakcji sprzedaży realizowanej z odroczonym terminem płatności, Spółka prowadzi działania zmierzające do ograniczenia ryzyka kredytowego i strat jakie Spółka mogłaby ponieść w przypadku niewywiązania się dłużników ze swoich zobowiązań wobec Spółki. Zgodnie z przyjętą Polityką zarządzania kredytem kupieckim Spółka:
samodzielnie oraz we współpracy z podmiotami zewnętrznymi pozyskuje informacje o swoich kontrahentach;
na bieżąco analizuje ich sytuację finansową oraz ocenia zdolność kredytową;
przyznaje kontrahentom limity kredytu kupieckiego;
stale monitoruje należności oraz moralność płatniczą kontrahentów;
prowadzi polubowną oraz sądową windykację należności.
Spółka prowadzi działania zmierzające do zabezpieczenia należności. W tym celu wykorzystywane są m.in. hipoteki kaucyjne, gwarancje/blokady bankowe, zastawy, poręczenia oraz zabezpieczenie w postaci ubezpieczenia należności.
Ubezpieczeniem objęte są należności do wysokości przyznanych limitów kredytowych (z wyjątkiem transakcji realizowanych w ramach gwarancji bankowych, akredytyw lub awalu) z tytułu sprzedaży:
melaminy, kaprolaktamu oraz innych produktów sprzedawanych odbiorcom melaminy i kaprolaktamu oraz przedgonu alkoholowego i PUC-C;
PULAN® (saletra amonowa), RSM®, RSM®S, PULREA® (mocznik), Pulaska®, PULSAR® (siarczan amonu), Pulgran®, Pulgran®S, Siarczan amonu IOS, NOXy®, COOLANT® (suchy lód), amoniaku, nadtlenku wodoru, dwutlenku węgla, wodoru, kwasu azotowego, PULAN MAKRO, folii FFS i stretch hood, worków PE i z regranulatu;
LIKAM® (wody amoniakalnej) i PULNOX® do elektrociepłowni i elektrowni, cementowni, spalarni śmieci oraz oczyszczalni ścieków;
krajowej mocznika na cele techniczne oraz innych produktów do krajowych odbiorców nawozów.
Spółka w rozliczeniach z kontrahentami wykorzystuje również akredytywy.
Wartość zabezpieczonych oraz objętych ubezpieczeniem należności z tytułu dostaw i usług brutto na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła 177 987 tysięcy złotych, co stanowi około 66,14%.
Należności z tytułu dostaw i usług według zlokalizowanej siedziby kontrahenta w Polsce wynoszą 133 156 tysięcy złotych, poza Polską 110 391 tysięcy złotych.
W ocenie Zarządu, w Spółce występuje znaczna koncentracja ryzyka kredytowego mimo, że Spółka posiada wielu odbiorców. Udział 10 największych dłużników z tytułu dostaw i usług w całości należności z tytułu dostaw i usług netto na koniec okresu sprawozdawczego wyniósł około 50,25 %.
Ryzyko kredytowe związane z depozytami bankowymi, instrumentami pochodnymi Spółka uznaje za nieistotne, ponieważ transakcje zostały zawarte z instytucjami o ugruntowanej pozycji finansowej. W zakresie lokowania nadwyżek środków pieniężnych Spółka współpracuje z instytucjami finansowymi o ratingu inwestycyjnym.
Ryzyko kredytowe związane z udzielonymi pożyczkami Spółka ogranicza poprzez pozyskane zabezpieczenia w postaci hipotek, zastawów, pełnomocnictwa do rachunków bankowych oraz cesji praw z polis ubezpieczeniowych majątku objętego zabezpieczeniem. Warunki zawartych umów przewidują zabezpieczenia do wysokości 120% kwoty udzielonej pożyczki. Oszacowane przez Spółkę potencjalne straty kredytowe ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej ma dzień 31 grudnia 2020 roku wynoszą 264 tysięcy złotych.
Spółka ponosi również ryzyko kredytowe wynikające z udzielonych gwarancji i poręczeń. Wartość oczekiwanych strat kredytowych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na koniec 2020 roku wynosi 2 756 tysiące złotych.
Uwzględniając powyższe, w ocenie Zarządu Spółki, ryzyko kredytowe na które narażona jest Spółka zostało ujęte w jednostkowym sprawozdaniu finansowym w uzasadnionej wysokości.
43.6. Ryzyko płynności
Spółka jest narażona na ryzyko utraty płynności, rozumiane jako ryzyko utraty zdolności do regulowania zobowiązań w określonych terminach. Ryzyko wynika z potencjalnego ograniczenia dostępu do rynków finansowych, co może skutkować brakiem możliwości pozyskania nowego finansowania lub refinansowania swojego zadłużenia.
Spółka zarządza płynnością poprzez utrzymanie odpowiedniego do skali prowadzonej działalności stanu gotówki oraz utrzymuje otwarte linie kredytowe stanowiące rezerwę płynności.
Lokowanie wolnych środków pieniężnych dostosowywane jest do cyklu płatności zobowiązań. Zawieranie transakcji o dłuższym terminie zapadalności wymaga zgody na odpowiednim poziomie kompetencyjnym.
W ocenie Zarządu Spółki, znaczna wartość środków pieniężnych na dzień 31 grudnia 2020 roku (noty 31 i 33), dostępne linie kredytowe (nota 37) oraz dobra kondycja finansowa Spółki powodują, że ryzyko utraty płynności należy ocenić jako nieznaczne.
Analiza zobowiązań finansowych w przedziałach czasowych przedstawiona została poniżej.
Przedstawione kwoty stanowią maksymalną ekspozycję Spółki na ryzyko.
44. Zarządzanie kapitałem
Spółka zarządza kapitałem w celu zachowania zdolności do kontynuowania działalności z uwzględnieniem realizacji planowanych inwestycji, tak aby mogła generować zwrot dla akcjonariuszy oraz przynosić korzyści pozostałym interesariuszom. Zgodnie z praktyką rynkową Spółka monitoruje wskaźnik kapitału własnego oraz wskaźnik kredyty, pożyczki i inne źródła finansowania/EBITDA.
Wskaźnik kapitału własnego obliczany jest jako stosunek wartości netto aktywów (kapitał własny) do sumy bilansowej.
Wskaźnik kredyty, pożyczki i inne źródła finansowania/EBITDA jest obliczany jako stosunek kredytów, pożyczek i innych źródeł finansowania do EBITDA (zysk z działalności operacyjnej po dodaniu amortyzacji).
45. Instrumenty finansowe
Porównanie wartości bilansowych i wartości godziwych instrumentów finansowych Spółki w podziale na poszczególne kategorie aktywów i pasywów
Wartość godziwa środków pieniężnych, krótkoterminowych lokat, należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych, zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych nie odbiega od wartości bilansowych głównie ze względu na krótki termin zapadalności. Wartość godziwa kontraktów forward jest ustalana na podstawie wyceny dokonywanej przez instytucje finansowe.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz w roku porównywalnym Spółka nie posiada udziałów i akcji wycenianych w wartości godziwej.
Instrumenty finansowe ujmowane w wartości godziwej – hierarchia wartości godziwej
Poziom 1 – cena notowana na aktywnym rynku dla tych samych składników aktywów lub zobowiązań,
Poziom 2 – wartości ustalone w oparciu o dane wejściowe inne niż notowane ceny poziomu 1, które są pośrednio lub bezpośrednio możliwe do zaobserwowania,
Poziom 3 – wartości ustalone w oparciu o dane wejściowe, które nie opierają się na danych rynkowych możliwych do zaobserwowania.
Aktywa i zobowiązania zakwalifikowane do poziomu 2 to pochodne instrumenty finansowe, których wycena opiera się na wyliczeniach instytucji finansowych, z którymi zawarto transakcje.
W roku 2020 oraz w roku porównywalnym nie miały miejsca przesunięcia pomiędzy poziomami w hierarchii wartości godziwej.
Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych
46. Objaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Przepływy środków pieniężnych netto Spółki
Poziom przepływów z działalności operacyjnej wynika głównie z wysokości osiągniętego wyniku finansowego oraz zmiany stanu kapitału obrotowego.
W pozycji „Pozostałe wpływy/(wydatki) operacyjne” wykazano zaciągnięcie zobowiązań z tytułu faktoringu oraz zmianę stanu oszacowanych strat kredytowych dotyczących środków pieniężnych i udzielonych poręczeń i gwarancji.
Przepływy z działalności inwestycyjnej wynikają z poniesionych wydatków na realizację projektów inwestycyjnych oraz lokowania wolnych środków pieniężnych na dłuższe okresy – powyżej 3 miesięcy.
Największe nakłady w 2020 roku Spółka poniosła na projekty: budowa bloku energetycznego, budowa wytwórni nawozów granulowanych na bazie saletry amonowej, modernizacja posiadanych i budowa nowych instalacji kwasu azotowego i neutralizacji, modernizację kotła parowego w celu redukcji emisji NOx oraz znaczące remonty i ulepszenia istniejących instalacji.
Przepływy z działalności finansowej stanowią wypłata dywidendy oraz spłata zobowiązań faktoringowych i leasingowych wraz z kosztami ich obsługi. Spłata zobowiązań faktoringowych dotyczy spłaty zobowiązań zaciągniętych w roku 2019.
Przyczyny występowania różnic pomiędzy bilansowymi zmianami niektórych pozycji oraz zmianami wynikającymi ze sprawozdania z przepływów pieniężnych
Różnice między wartością środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazaną w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych wynika z naliczonych na dzień bilansowy odsetek i różnic kursowych oraz oszacowanych oczekiwanych strat kredytowych.
47. Informacje dotyczące emisji, wykupu i spłaty nieudziałowych i kapitałowych papierów wartościowych
W roku 2020 oraz w okresie porównywalnym w/w zdarzenia w Spółce nie wystąpiły.
48. Struktura zatrudnienia
Przeciętne zatrudnienie
Zatrudnienie w Spółce, w zależności od potrzeb, uzupełniane jest przez osoby zatrudnione przez agencje pracy tymczasowej oraz umowy zlecenia i o dzieło.
Stan zatrudnienia
Na dzień 31 grudnia 2020 roku w Spółce pracowało w oparciu o:
umowę o pracę 3 605 osób;
umowy zlecenia i o dzieło 15 osób;
kontrakty menadżerskie/zarządzania 27 osób;
poprzez agencję pracy tymczasowej 11 osób.
49. Wynagrodzenie Audytora
Audytorem Spółki wybranym Uchwałą Nr 258/IX/2019 Rady Nadzorczej Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. z dnia 19 listopada 2019 roku do przeprowadzenia przeglądów i badań sprawozdań finansowych za lata obrotowe 2020 oraz 2021, jest firma BDO spółka z o.o. Sp. k. z siedzibą w Warszawie.
Umowę dotyczącą przeglądów oraz badania i oceny sprawozdań finansowych Spółka zawarła 14 maja 2020 roku.
50. Zdarzenia następujące po zakończeniu okresu sprawozdawczego, dodatkowe informacje
W dniu 20 stycznia 2021 roku została wydana decyzja Wojewody Lubelskiego GN-I.752.30.2020.LO stwierdzająca nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez przedsiębiorstwo państwowe Zakłady Azotowe „Puławy” w Puławach prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, położonego w Puławach o powierzchni 8,8916 ha.
Informacja o wpływie pandemii COVID-19 na obecną i przyszłą sytuację Spółki
Zarząd Spółki na bieżąco monitoruje rozwój wydarzeń w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19 oraz ocenia wpływ epidemii na działalność Spółki.
Szczególną wagę przywiązuje do identyfikacji ryzyk związanych z epidemią, aby wyprzedzająco podejmować działania zapobiegawcze. W Spółce powołany został zespół, który na bieżąco identyfikuje i ocenia ryzyka.
Zidentyfikowano następujące obszary potencjalnego ryzyka:
Realizacji sprzedaży produktów - zakłócenia w realizacji kontraktów (w tym w szczególności do obszarów o wysokim ryzyku epidemicznym), spowodowane ograniczeniami produkcji i skali działalności przez kontrahentów Spółki.
Zakłócenia w łańcuchach dostaw surowców i sprzedaży produktów - zakłócenia w transporcie (w tym w szczególności do obszarów o wysokim ryzyku epidemicznym), zmniejszenie dostępności środków transportu, zwiększenie kosztów dostaw w związku z podniesieniem stawek transportowych (szczególnie w kierunkach eksportowych), czasowe zamknięciem granic lub inne ograniczenia w tym zakresie.
Zakłócenia w terminowości realizacji projektów, w szczególności inwestycyjnych i prac remontowych - ze względu na utrudnienia lub brak dostępności wykonawców, możliwe opóźnienia dostaw materiałów i urządzeń oraz działania organów administracji publicznej w zakresie wydawania decyzji administracyjnych.
Potencjalne zakłócenia w ciągłości procesów produkcyjnych w wyniku zwiększonej absencji pracowników.
Potencjalne zagrożenie utrzymania płynności finansowej przez niektórych kontrahentów w wyniku zatorów płatniczych kontrahentów.
Zmienność kursów walutowych, w szczególności osłabienia kursu PLN względem EUR i USD.
Na dzień sporządzenia sprawozdania nie odnotowano istotnych ograniczeń popytu na rynku nawozowym. Negatywne skutki pandemii COVID-19 w obszarze nawozów dotyczą głównie sprzedaży eksportowej. Niższa sprzedaż eksportowa nawozów w 2020 roku była częściowo rekompensowana wzrostem sprzedaży krajowej
W trakcie roku 2020 Spółka otrzymała informacje od kilku odbiorców melaminy o czasowym ograniczeniu produkcji. Skutki zamrożenia gospodarki w postaci obniżenia popytu na melaminę wystąpiły w szczególności w pierwszym półroczu roku 2020r. W drugim półroczu pojawiło się natomiast zwiększone zapotrzebowanie na produkt z obszarów dotychczas zaopatrywanych przez Chiny.
W obszarze kaprolaktamu w trakcie roku obrotowego wystąpiły ograniczenia zamówień z różnych branż zastosowań oraz ograniczenia logistyczne. Największe spadki dotyczą branży motoryzacyjnej, które skutkują spadkiem zamówień w całym łańcuchu dostaw. Dodatkowo w związku z sytuacją rynkową oraz dłuższym postojem remontowym wystąpiło zmniejszania zapotrzebowania w poszczególnych miesiącach roku.
Spółka posiada obiekty hotelowe, które w 2020 roku okresowo prowadziły działalność.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania dostawy surowców odbywają się bez zakłóceń. Dostawy są na bieżąco potwierdzane i realizowane. Posiadane zapasy zabezpieczają potrzeby produkcyjne Spółki na okres od kilkunastu do kilkudziesięciu dni w zależności od surowca, z wyłączeniem gazu ziemnego i energii elektrycznej, które są dostarczane do Spółki w sposób ciągły. W obszarze zakupów produkcyjnych i tradingu, w ramach zminimalizowania skutków pandemii, podejmowane były działania mające na celu zabezpieczenie Spółki na dłuższe okresy w podstawowe surowce i materiały.
Spółka wdrożyła i rozszerza działania mające na celu zmniejszenie narażenia pracowników na możliwość zarażenia, a tym samym ograniczenie potencjalnego wzrostu absencji pracowników.
Spółka posiada niski poziom zadłużenia oraz wysokie nadwyżki środków pieniężnych. Co zaprezentowano w odpowiednio w notach 35-39 oraz 31 i 33 niniejszego sprawozdania. Ekspozycja walutowa Spółki przedstawiona w nocie 43.2 oraz zaprezentowana w nocie 43.3 analiza wrażliwości wskazują, iż wpływ zmian kursów walutowych na wyniki i sytuację finansową Spółki oceniany jest na nieznaczny.
Zgodnie z najlepszą wiedzą na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, w ocenie Zarządu Spółki, obecna sytuacja wynikająca z epidemii choroby COVID-19 nie wpływa istotnie na dokonane osądy i szacunki przedstawione w niniejszym sprawozdaniu. Kontynuacja działalności Spółki oraz realizowalność aktywów wykazanych w sprawozdaniu nie jest istotnie zagrożona.
Rzeczywista skala skutków epidemii COVID-19 i ich wpływu na działalność Spółki podlega zmianom, w związku z tym nie można wykluczyć wzrostu ryzyka istotnego negatywnego wpływu epidemii COVID-19 na działalność Spółki.
51. Informacja finansowa regulacyjna – z zakresu działalności Spółki regulowanej ustawą Prawo Energetyczne
51.1. Podstawa sporządzenia
W celu spełnienia wymogów artykułu 44 ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012r. poz. 1059 z późniejszymi zmianami) Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. przedstawia Informację finansową regulacyjną, zawierającą sprawozdanie z całkowitych dochodów oraz sprawozdanie z sytuacji finansowej w podziale na poszczególne rodzaje działalności.
Spółka prowadzi działalność w następujących obszarach wymagających wyodrębnienia zgodnie z wymogami art. 44 ust. 2 ustawy Prawo Energetyczne:
Dystrybucja energii elektrycznej
Dystrybucja gazu ziemnego
Obrót gazem ziemnym.
Przy sporządzaniu Informacji finansowej regulacyjnej zastosowano zasady rachunkowości określone w notach 10-15 niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego, przy zastosowaniu przedstawionych w nocie 51.2 i 51.3 zasad alokacji przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów dla obszarów wymagających wyodrębnienia tej części przychodów, kosztów, aktywów i pasywów działalności energetycznej, która dotyczy sprzedaży zewnętrznej Spółki zgodnie z wymogami art. 44 ustawy Prawo Energetyczne. Pozostała część przychodów, kosztów, aktywów i pasywów działalności Spółki prezentowana jest jako działalność pozostała. Niniejsze sprawozdanie uwzględnia rozliczenia energii elektrycznej wyprodukowanej przez prosumenta i wprowadzonej do sieci zgodnie ze znowelizowaną ustawą o Odnawialnych Źródłach Energii (Dz. U. z 2019r. poz.1524 (z późniejszymi zmianami).
51.2. Zasady alokacji przychodów i kosztów
Zasady ustalania przychodów ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży ustalane są odrębnie dla poszczególnych rodzajów działalności na podstawie rodzaju produktu. W ramach opłat za dystrybucję ujęte zostały opłaty stałe i zmienne oraz opłaty abonamentowe. Wykazane przychody ze sprzedaży, zgodnie z uregulowaniami MSR/MSSF, nie uwzględniają podatku akcyzowego, stąd jego prezentacja w odrębnej pozycji.
W działalności Dystrybucja Energii Elektrycznej w pozycji Przychody ze sprzedaży uwzględniona została rekompensata za zwolnienia prosumenta z opłat dystrybucyjnych (kwota 1 165,29 złotych).
Przychody z tytułu wykonywania prawa własności do sieci przesyłowej lub sieci dystrybucyjnej w latach 2020 i 2019 nie wystąpiły.
Ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów dystrybucji energii elektrycznej
Koszty bezpośrednie dystrybucji energii elektrycznej ewidencjonuje się na odrębnych zleceniach produkcyjnych.
Koszty wydziałowe (koszty pośrednie) dotyczące działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej określa się w sposób proporcjonalny, wynikający ze stosunku ilości energii elektrycznej dystrybuowanej do podmiotów zewnętrznych, w tym sprzedanej, do ogólnej ilości energii elektrycznej przesłanej.
Ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów przesyłania i dystrybucji oraz obrotu gazem ziemnym
Koszty bezpośrednie przesyłania i dystrybucji gazu ziemnego oraz obrotu gazem ziemnym ewidencjonuje się na odrębnych zleceniach produkcyjnych.
Koszty wydziałowe (koszty pośrednie) dotyczące działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji gazu ziemnego określa się w sposób proporcjonalny, wynikający ze stosunku ilości gazu ziemnego sprzedanego do ogólnej ilości gazu przesłanego.
Koszty ogólnego zarządu i koszty finansowe
Narzut kosztów ogólnego zarządu oraz kosztów finansowych nalicza się współczynnikiem według następującej formuły:
techniczny koszt wytworzenia sprzedanej energii elektrycznej/ gazu
techniczny koszt wytworzenia produkcji sprzedanej
Wartość narzutu kosztów ogólnego zarządu oblicza się jako iloczyn wyliczonego współczynnika oraz wartości kosztów ogólnego zarządu.
Wartość narzutu kosztów finansowych oblicza się jako iloczyn wyliczonego współczynnika oraz wartości kosztów finansowych.
Koszty sprzedaży
Koszty sprzedaży ewidencjonuje się na odrębnych zleceniach sprzedażowych.
Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Pozostałe przychody i koszty operacyjne przypisywane są do działalności koncesjonowanej w sposób bezpośredni. Przychody i koszty, których nie da się bezpośrednio przypisać do działalności koncesjonowanej wykazywane są w Pozostałej działalności.
Podatek dochodowy
Podatek dochodowy został przypisany do poszczególnych rodzajów działalności według obowiązującej dla danego roku stawki podatkowej.
51.3. Zasady przypisywania pozycji bilansowych do działalności regulowanej
Składniki aktywów oraz pasywów dotyczące bezpośrednio działalności koncesjonowanej przypisywane są w całości do tej działalności, której dotyczą według MPK. Pozycje nie dotyczące działalności koncesjonowanej w całości wykazywane są jako pozycje dotyczące całej Spółki w Pozostałej działalności. Składniki majątku oraz zobowiązania służące różnym rodzajom działalności, tzw. wspólne, przypisywane są do poszczególnych działalności przy zastosowaniu kluczy podziałowych. Dla dystrybucji energii elektrycznej zastosowano klucz zgodny z podziałem ilości energii elektrycznej dostarczonej odbiorcom do całkowitej energii przesłanej (zakupionej i wytworzonej). Dla dystrybucji oraz obrotu gazem ziemnym zastosowano klucze wynikające z ilości gazu sprzedanego do ilości gazu zakupionego oraz ilości gazu ze stacji redukcyjnej do ilości gazu zakupionego.
Odroczony podatek dochodowy został przypisany do poszczególnych działalności koncesjonowanych w odniesieniu do rzeczowego majątku trwałego, w proporcji udziału tych pozycji przypisanych poszczególnym rodzajom działalności w wartości tych pozycji dla całej Spółki.
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego zostały przypisane do poszczególnych działalności koncesjonowanych w proporcji udziału bieżącego podatku dochodowego przypisanego poszczególnym rodzajom działalności w wartości bieżącego podatku dochodowego obciążającego wynik finansowy całej Spółki.
Kapitał własny nie jest przypisany do poszczególnych rodzajów działalności koncesjonowanej, lecz wykazany jest jako pozycja dotycząca całej Spółki.
51.4. Wyniki finansowe poszczególnych rodzajów działalności
51.5. Sprawozdanie z sytuacji finansowej w podziale na poszczególne rodzaje działalności
52. Oświadczenie Zarządu
Dotyczące ujawnień z art. 44 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo Energetyczne
Oświadczamy, że wedle naszej najlepszej wiedzy, zamieszczone w informacji dodatkowej odpowiednie pozycje sprawozdania finansowego zgodnie z art. 44 Prawa Energetycznego według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku i dane za poprzedni rok obrotowy sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz, że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny wynik finansowy uzyskany z poszczególnych rodzajów działalności koncesjonowanej oraz przypisany do nich stan aktywów i zobowiązań.
Główny Księgowy – Anna Gol
Tomasz Hryniewicz
|
Prezes Zarządu ……………………………………….… |
Jacek Janiszek
Andrzej Skwarek
|
Wiceprezes Zarządu ……………………………………….…
Członek Zarząd ……………………………………….… |